عوامل تعيين كننده نگرش به ازدواج و تشكيل خانواده در شهر يزد

Determinants of the Attitude towards Marriage and Family Formation in Yazd City, Iran

ابعاد گوناگون رفتاري و نگرشي مرتبط با ازدواج و خانواده در ايران، طي دهه هاي اخير تغيير كرده اند. مقاله حاضر نگرش هاي ازدواج را در پنج بعد شامل نگرش نسبت به تجرد، ازدواج غيرخويشاوندي، اولويت ازدواج بر تحصيلات براي دختران، تاخير ازدواج جوانان و رابطه دوستي قبل از ازدواج مورد مطالعه قرار مي دهد. داده هاي تحقيق از طريق پيمايش در بين 723 نفر از زنان 49-15 ساله شهر يزد گردآوري شده است. يافته ها بيانگر آن است كه تفاوت هاي نگرشي زنان شهر يزد به ابعاد مختلف ازدواج و تشكيل خانواده، برحسب متغيرهاي زمينه اي (نظير سن و وضعيت تاهل) مستقل از تاثير عوامل و متغيرهاي فرهنگي و ارزشي چندان چشمگير نيست. در مقابل، متغيرهايي نظير فردگرايي، خودتحقق بخشي و سرمايه فرهنگي اهميت نسبي بيشتري در تيببن اين تفاوت هاي نگرشي ايفا مي كنند. به اختصار، اين نتايج، هماهنگ با آن دسته از تبيين هاي نظري است كه تفاوت ها و تغييرات نگرشي ازدواج و خانواده را در كهكشان گسترده تر تحولات فرهنگي و ارزشي جوامع معاصر مي نگرند. با اين وجود، چگونگي فرآيند ادغام نگرش ها، عقايد و اخلاقيات خانواده با مولفه هاي ارزشي كلان و روبه گسترشي نظير فردگرايي، خودتحقق بخشي و حتي طيف وسيعي از ارزش هاي اجتماعي- فرهنگي بررسي نشده در اين پژوهش، نظير اشاعه ايده هاي توسعه، برابري جنسيتي، فرامادي گرايي و... مستلزم تحقيقات جداگانه اي است.

Various aspects of attitude and behaviors related to marriage and family formation have been changed over the recent decades in Iran. The present study investigates marital attitudes in five dimensions, including singlehood, marriage between non-relatives, priority of marriage over education for girls, marriage delay, and premarital heterosexual relationships. A survey was conducted among 723 women aged 15-49 years, who lived in the city of Yazd. A systematic random cluster sampling method was employed for data collection, which included 48 clusters of 15 households. Overall, the findings suggest that women’s attitudes towards various aspects of marriage and family formation do not greatly vary by age and marital status. In contrast, variables such as individualization, self-actualization and cultural capital are more important in explaining such differences. These results are consistent with those theoretical explanations which attempt to explain differences and changes in attitudes towards marriage and family in term of broader cultural and value shifts in contemporary societies. However, further studies are required to examine the process of integration between family attitudes, beliefs, and moralities with macro level values such as individualization, self-actualization and even a broad expectrum of other socio-cultural values such as the diffusion of development ideas, gender equality, post materialism, etc.