علل و تعيين كننده هاي مهاجرت برگشتي در ايران طي دوره 90 - 1385

Causes and Determinants of Return Migration in Iran During 2006-2011

مهاجرت برگشتي يكي از الگوهاي مهاجرت است كه كمتر در مطالعات به آن توجه شده است. افزايش درصد مهاجرت هاي شهر به روستا در سالهاي اخير مي تواند نشانگر تغيير الگوهاي مهاجرتي در ايران باشد. هدف از مقاله حاضر انداز گيري مهاجرت برگشتي بر اساس داده هاي موجود و شناخت عوامل موثر بر آن است. در اين مطالعه از رويكرد اقتصاد نئوكلاسيك جهت تحليل و تبيين مهاجرت برگشتي و علل آن در مناطق مختلف به كار گرفته شد. روش تحقيق مورد استفاده تحليل داده هاي ثانويه داده هاي خرد 2 درصد مركز آمار ايران است. نتايج نشان داد كه بازگشت مهاجران در برخي استانها مانند خراسان رضوي، فارس، گيلان و مازندران بيشتر از استانهاي ديگر بوده است. پيروي از خانوار، دستيابي به مسكن بهتر و اشتغال از عوامل تعيين كننده در بازگشت مهاجران به مبدا مهاجرت شان بوده است. دستيابي به مسكن بهتر يكي از دلايل بازگشت مهاجران است كه در طبقات و متغيرهاي مختلف تاثيرگذار است و در تمامي طبقات شغلي مختلف (كارفرما، كاركن مستقل، مزد بگير بخش خصوصي) مشاهده مي گردد. الگوي بازگشت مهاجران نشان دهنده بازگشت به استانهاي همسايه، مناطق برخوردار و نيمه برخوردار است. نتايج تحليل چندمتغيره نشان داد كه متغيرهاي جنس، تحصيلات، سن، جريان مهاجرت و سطح توسعه يافتگي، 27 درصد از تغييرات مهاجرت اقتصادي را براي مهاجران برگشتي سرپرست خانوار تبيين مي كند.

Return migration is a type of migration forms and patterns which attracted limited attention in research literature, particularly in Iran. Rise in urban-rural migration compared to rural-urban migration in the 2001 Census, can indicate some changes in migration pattern in Iran, hence understanding such changes is important. The aim of this paper is to measure return migration and identify its associated factors based on available data. In this study, Neoclassic economic approach was employed to analyze return migration and its causes in different regions in Iran. The method used in this study was a secondary analysis of census data (2% data of Statistical Center of Iran). The study suggested that migrants return to some provinces such as Khorasan Razavi, Fars, Gilan and Mazanderan was more than others. Accompany the family, access to better housing and employment were identified as determinants of return migration. Access to better housing was one of the rationales for return migration which impacted different socio-economic classes and was observed in all different job categories (employer, employee, independent worker, private sector worker, etc.). Pattern of return migration represents a return to neighboring provinces, developed and semi-developed areas. Logistic regression analysis indicated that sex, education, age, migration flows and level of development explain 27% of changes in economic migration among return migrants.