اندام زايي مستقيم گياه گل ساعتي (Passiflora caerulea L.) با استفاده از ريزنمونه هاي برگ و دمبرگ

Direct organogenesis of passion flower (Passiflora caerulea L.) via leaf and petiole explants

گل ساعتي (Passiflora caerulea L.) درختچه­ اي بالا رونده، علفي و متعلق به تيرۀ گل ساعتي (Passifloraceae) است. يكي از بخش ­هاي مهم بيوتكنولوژي، كشت بافت است كه امكان توليد گياهاني بدون پاتوژن و در حد انبوه را فراهم مي­سازد. اين پژوهش به‌منظور بررسي پتانسيل دو نوع ريزنمونۀ مختلف (قطعات برگ و دمبرگ) در راستاي باززايي مستقيم گياه گل ساعتي با استفاده از غلظت­هاي مختلف هورمون­هاي 6-بنزيل آمينوپورين (BAP)، 6 فورفوريل­ آمينو پورين (KIN) و تيديازورون (TDZ) در تركيب با ايندول بوتريك اسيد (IBA) به‌صورت طرح كامل تصادفي و در سه تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد، در ريزنمونۀ دمبرگ بيشترين درصد باززايي (100 درصد) و بيشترين شمار شاخساره با ميانگين 9/8 عدد در محيط كشت MS حاوي 1 ميليگرم در ليتر BAP همراه با 1/0 ميليگرم در ليتر IBA به دست آمد. همچنين در ريزنمونۀ برگ بيشترين درصد باززايي (66/86 درصد) و بيشترين شمار شاخساره با ميانگين 6/8 عدد در محيط كشت يادشده به دست آمد. در آزمايش­ ريشه­ زايي، بيشترين درصد ريشه زايي (33/93 درصد) در محيط كشت MS حاوي 5/0 ميلي­گرم در ليتر IBA به دست آمد. گياهچه ­هاي به‌دست‌آمده از شرايط درون شيشه ­اي در گلدان قرار داده شدند و براي مدت 25 تا 30 روز پيش از انتقال به خاك در شرايط اتاق كشت نگهداري شدند كه بيشتر از 90درصد زنده ماني نشان دادند. اين دستورالعمل به نظر ميرسد كه استعداد كافي براي ريزازديادي اين ژرم پلاسم با ارزش را داشته باشد.

Passion flower (Passiflora caerulea L.) is a climbing and herbaceous shrub belonging to the family of Passifloraceae. Tissue culture is an important part of biotechnology, which can produce plants free of pathogens and provides mass production. This study aimed to evaluate the potential of two different types of explants (leaf and petiole) in order to obtain shoot multiplication of Passiflora caerulea. Various concentrations of 6-benzyl amino purine (BAP), 6-furfuryl amino purine (KN) and Thidiazuron (TDZ) in combination with indole butyric acid (IBA) were used as a completely randomized design, in three replications. Results of this experiment showed that the highest regeneration frequency of the petiole explant (100%) and the maximum number of multiple shoots (8.9) was obtained in MS medium supplemented with 1.0 mg/l BAP along with 0.1 mg/l IBA. Also in leaf explants, the highest regeneration frequency (86.66%) as well as the maximum number of multiple shoots (8.6) were obtained in the above-mentioned medium. The highest rooting frequency (93.33%) was observed on MS medium supplemented with 0.5 mg/l IBA. In vitro-raised plantlets were potted and acclimatized under culture room conditions for 25–30 days before transfer to soil conditions, where the established plants showed more than 90 % survival. The described protocol had a high potential for the micropropagation of this valuable germplasm.