پديد آورندگان :
رحيمي، علي دانشگاه ياسوج - دانشكدۀ كشاورزي , جهانبين، شاهرخ دانشگاه ياسوج - دانشكدۀ كشاورزي , صالحي، امين دانشگاه ياسوج - دانشكدۀ كشاورزي , فرجي، هوشنگ دانشگاه ياسوج - دانشكدۀ كشاورزي
كليدواژه :
آبياري , گلاموس موسه‌آ , گلاموس اينتراديسز , وزن هزاردانه
چكيده فارسي :
خشكي يكي از عاملهاي اثرگذار بر گياهان دارويي است و از سويي، قارچ قارچريشه (ميكوريز) نقش مؤثري در بهبود عملكرد گياهان رويارو با تنش خشكي دارد، لذا به همين منظور، آزمايشي بهصورت كرتهاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي، در منطقۀ بويراحمد، در سه تكرار و در سالهاي 1394 و 1395 اجرا شد. عاملهاي آزمايش شامل سطوح آبياري (عامل اصلي) در پنج سطح شامل آبياري پس از 30، 60، 90، 120 و 150 ميليمتر تبخير آب از تشتك تبخير كلاس A و قارچ قارچريشه (عامل فرعي) در سطوح بدون كاربرد قارچ، كاربرد گونۀ Glomus mosseaeو كاربرد گونۀ Glomus intraradices لحاظ شد. نتايج تجزيۀ واريانس نشان داد، اثر متقابل قارچ قارچريشه و تنش آب بر عملكرد دانه، عملكرد زيست‌توده (بيوماس)، وزن هزاردانه، درصد روغن و كارايي مصرف آب در سطح 1 درصد معنيدار بود. در تيمار W30GM، بيشترين عملكرد دانه (5/276 كيلوگرم در هكتار) و در تيمار W150NG، كمترين مقدار عملكرد دانه (69 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد. در تيمار W30GM، بيشترين عملكرد زيست‌توده (5389 كيلوگرم در هكتار) و در تيمار I150NG، كمترين مقدار عملكرد زيست‌توده (1517 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد. در تيمار W90NGبيشترين درصد روغن دانه (38/29 درصد) و در تيمار W150NG، كمترين مقدار اين صفت (97/14 درصد) به دست آمد. در تيمار W90GM، بيشترين كارايي مصرف آب دانه (02460/0 كيلوگرم بر مترمكعب) و در تيمار W120NG، كمترين مقدار اين صفت (01185/0 كيلوگرم بر مترمكعب) به دست آمد. اين نتايج نشان ميدهد، در شرايط تنش آبي، كاربرد قارچ قارچريشه ميتواند، در تعديل تنش كمبود آب و افزايش عملكرد دانه، عملكرد زيست‌توده، وزن هزاردانه، درصد روغن و كارايي مصرف آب گاوزبان نسبت به گياهان شاهد مؤثر واقع شود.
چكيده لاتين :
Drought is one of the factors that affect medicinal plants and on the other hand, the role of mycorrhizal fungi was effective in improving the performance of some medicinal plants exposed to water stress. For this purpose, an experiment was conducted split-plot in randomized complete block design in the Boyerahmad region in three replications during years 2015 and 2016. The studied factors consisted of irrigation levels (primary factor) as irrigation after W1= 30, W2= 60, W3= 90, W4= 120 and W5= 150 mm water evaporation from evaporation pan class A and mycorrhiza fungi (sub-factor) at the levels of non application, application with Glomus mosseae species and application with Glomus intraradices species. Results of analysis of variance showed that the interaction between mycorrhizal fungi and water stress on grain yield, biological yield, 1000 grain weight, oil content and water use efficiency was significant at the level of 1%. In the treatment W30GM, the highest grain yield (276/5 kg/ha) and in the treatment W150NG, the lowest value of grain yield (69 kg) were obtained. In the treatment W30GM, the highest biological yield (5389 kg/ha) and in the treatment W150NG, the lowest value of biological yield (1517 kg/ha) were obtained. In the treatment W90GM, the highest seed oil percentage (29.38%) and in the treatment W150NG, the lowest value of seed oil percentage (14.97%) was obtained. In the treatment W90GM, the highest water use efficiency for grain (0.02460 kg/m3) and in the treatment W120NG, the lowest value of seed oil percent (0.01185 kg/m3) were obtained. Results showed that under water stress conditions, the use of mycorrhizal fungi could be effective in moderate water stress and increased grain yield, biological yield, grain weight, oil content and water use efficiency of borage compared to the control plants.
