تغييرات الگوهاي سكونتي ايران با تاكيد بر مهاجرت داخلي طي دوره 1395 - 1370

Changing in Population Settlement Patterns in Iran with an Emphasis on Internal Migration During the period 1991-2016

مهاجرت مهم ترين منبع تامين نيروي انساني براي بازارهاي كار و توسعه اقتصادي است. ازاين رو شناخت هرچه بيشتر و جامع تر مهاجرت و توزيع فضايي آن در تحقيقات علمي و برنامه ريزي هاي كاربردي ضروري است. هدف از مقاله حاضر بررسي الگوهاي اقامتي مهاجران و روند تغييرات آن طي دوره 95-1370 مي باشد. روش مورد استفاده تحليل ثانويه داده هاي چهار دوره سرشماري 1395-1375 است. نتايج نشان داد كه ميزان خالص مهاجرت كشور طي دوره هاي مختلف نوساناتي داشته اما مساله قابل تامل در خالص مهاجرتي كشور، توزيع فضايي اين شاخص است. شهرستان هاي مركزي كشور مانند كرج، پاكدشت، اصفهان، سمنان و... همواره مهاجرپذيري بالايي تجربه كرده اند. درحاليكه شهرستان هاي نواحي مرزي به ويژه مناطق غرب، شمال غرب و جنوب شرق با مهاجر فرستي بالايي روبرو بوده اند. هماهنگ با اين الگو، نتايج توزيع فضايي جريان مهاجرت داخلي نيز نشان داد كه الگوهاي اقامت كشور طي دوره ها مورد بررسي همواره از سوي شهرستان هاي كم تراكم به سمت مناطق پرتراكم بوده است و تنها در دوره 90-1385 مهاجرت با شدت ضعيفي روند معكوس داشته است. بر اين اساس، مهاجرپذيري شهرستان هاي بزرگ كشور همچنان در حال افزايش است كه در صورت تداوم اين جريان، مقاصد مهاجرتي با تشديد مشكلات زيرساختارهاي رفاهي و خدماتي، آلودگي هاي زيست محيطي، اشتغال كاذب و... روبرو خواهند شد.

Migration is the most important source of providing the human force for labor markets and the development economies. Thus, the greater and more comprehensive knowledge of migration and its spatial pattern in scientific research and applied planning is necessary. The goal of this paper is to study the migrant settlement pattern and its changes during 1991-2016. The method used was secondary analysis of 4 period census data during 1991 to 2016. The results showed that the net migration rate in the country experienced some fluctuation during different periods, but the considerable issue in net migration rate was the spatial distribution of this indicator. The central counties of the country such as Karaj, Pakdasht, Isfahan, Semnan and etc., experienced continuously greater immigration, while the counties of the border areas especially west, northwest, southeast areas, have faced by greater emigration. Consistent with this pattern, the results of the spatial distribution of internal migration also showed that the human settlement patterns during this period, has always been from counties with less population density to the areas with greater population density. an‎d only during the period 2006-2011, the migration pattern showed a weak reverse trend. Consequently, the immigration rate of large counties is still increasing, and in the case of continuation of this trend, the country will face challenges in welfare and services infrastructure, environmental pollution, false employment, and so on