مهاجرين بالقوه در ايران : تبيين جمعيت شناختي و اجتماعي تمايلات مهاجرت به خارج از كشور

Potential Emigrants In Iran: Demographic an‎d Social Explanation Of Emigration Tendencies To Abroad

اگرچه مفهوم مهاجرت برپايه تعاريف كلاسيك جمعيت شناختي مستلزم جابجائي مكاني و تفاوت بين محل تولد و محل اقامت معمولي است، اما بسياري انسانها در كشور زادگاهي خويش همواره سوداي مهاجرت در سر مي پرورانند و تمايل دارند تا در فرصت مناسب مهاجرت كنند كه در اين مقاله از آنان باعنوان "مهاجرين بالقوه" ياد مي كنيم و برخي از مهمترين الگوها و تعيين كننده هاي مرتبط با تمايل آنان به مهاجرت خارج از كشور را مورد مطالعه و بررسي قرار مي دهيم. تجزيه و تحليل هاي اين مقاله مبتني بر داده هاي پيمايش مقطعي است كه جمعيت نمونه آن شامل 4267 نفر مردان و زنان 15 ساله و بالاتر ساكن در نقاط شهري و روستايي شهرستان هاي منتخب ايران مي باشد. مطابق نتايج تحقيق، نزديك به نيمي از جمعيت موردمطالعه تمايل به مهاجرت دارند. همچنين نتايج نشان داد كه تمايل به مهاجرت بطور برجسته اي تحت تاثير سه دسته متغيرهاي عمده مشتمل بر متغيرهاي جمعيت شناختي از قبيل سن، جنس، محل سكونت، وضعيت تاهل، تحصيلات و متغيرهاي مرتبط با نگرش جنسيتي و دينداري است. علاوه براين، انگيزه هاي اقتصادي و شغلي نقش بمراتب مهمتر و تعيين كننده تري در تمايل به مهاجرت ايفا مي كنند. بطور خلاصه، يافته هاي تحقيق حاضر در چارچوب نظريه كلاسيك جاذبه و دافعه مهاجرت و نظريه جمعيت شناختي مهاجرت موسوم به گذار مهاجرتي تبيين مي گردد.

While the definition of migration concept requires the movement from birthplace to a different residential place, many people are living in their home-country with a dream of emigration. They are identified here as 'potential emigrants' and the main patterns and determinants of their emigration tendency are examined in this study from a socio-demographic perspective. The results of this article is based on a survey conducted in rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Esfarayen, Gonbad Kavos, Hamadan, Kamyaran, Khoramabad, Mahmoudabad, and Saghez. The survey includes 4267 males and females aged 15 years old and over. According to the results of this analysis, about half of the respondents have a tendency toward emigration. However, further detailed results show that this general pattern is substantially affected by demographic determinants (such as age, gender, place of residence, marital status, and level of education), gender attitude and religiosity. In addition, economic and occupational motives tend to play a more important role in tendency towards migrating overseas. In sum, the results of this study can be summarized and explained in accordance with the classic migration theory and the demographic theory of migration so-called 'migration transition'.