استفاده از دو شاخص SPImod و SDImod به منظور بررسي تطبيقي خشكسالي هواشناسي و هيدرولوژيكي در حوضه آبريز تجن

ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﯾﮏ رﺧﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه و ﻣﻮﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در ﻫـﺮ اﻗﻠﯿﻤﯽ رخ دﻫﺪ و از وﻗﺎﯾﻊ ﻣﺨﺮب ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺻﺪﻣﺎت را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ وارد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )SPImod( و ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت رودﺧﺎﻧﻪ اي )SDImod( ﺟﻬﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ زﻣﺎﻧﯽ وﻗﻮع ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از آﻣﺎر 15 اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﺎران ﺳﻨﺠﯽ و 4 اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮي در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ ﺗﺠﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ در ﺷﺶ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻣـﺪت )ﯾـﮏ و ﺳـﻪ ﻣﺎﻫـﻪ(، ﻣﯿﺎن ﻣﺪت )ﺷﺶ و ﻧﻪ ﻣﺎﻫﻪ( و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت )12 و 24ﻣﺎﻫﻪ( در ﻧﺮم اﻓﺰار MATLAB ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. در ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮاي آﮔﺎﻫﯽ از ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎرش ﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ، ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن ﺑﯿﻦ ﺑﺎرش و دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﺷـﺎﺧﺺ اﺻـﻼح ﺷﺪه ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت رودﺧﺎﻧﻪاي )SDImod( ﺑﺎ ﺳﺮي ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )SPImod( در ﺑﺎزه ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ روش ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن در ﮐﻞ ﺣﻮﺿﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ زﯾﺮ ﺣﻮﺿﻪ ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺎﻻ در ﺳﻄﺢ 99 درﺻﺪ ﻣﻌﻨـﯽ دار را در راﺑﻄـﻪ زﻣـﺎﻧﯽ وﻗﻮع ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻫﯿﺪرﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺸﺎن داد و اﯾﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ ﺗﺠﻦ در ﮔﺎم زﻣﺎﻧﯽ 9 ﻣﺎﻫﻪ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ اﺳـﺖ. ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ وﻗﻮع ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، اﺛﺮ ﺧﻮد را در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه و ﺑﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮﻫﺎي 1ﺗﺎ 7 ﻣﺎﻫﻪ روي ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺳﻄﺤﯽ ﻧﺸﺎن داد.