بررسي اثر تيمارهاي مختلف در شكستن خواب و تحريك جوانه‌زني بذر (Firmiana simplex)

The effect of different treatments on breaking dormancy and stimulate germination of Firmiana simplex

با توجه به اينكه جوانه­زني بذر درخت سيدالاشجار (Firmiana simplex L.) مشكل بوده و تكثير بذري اين گياه را با مشكلاتي روبرو كرده است، لذا در اين پژوهش به بررسي عوامل بازدارنده جوانه­ زني بذر و چگونگي رفع آنها پرداخته شده است. اين آزمايش­ها در قالب طرح كاملاً تصادفي و به صورت فاكتوريل با سه تكرار در آزمايشگاه علوم باغباني دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال 1393 اجرا شد. براي رفع خواب فيزيكي (پوسته سخت) از تيمارهاي مكانيكي خراش­دهي با ماسه ريز به مدت صفر، 5، 10 و 15 دقيقه، آب گرم (70 درجه سانتي­گراد) و اسيد (قرار دادنبذور در محلول اسيد سولفوريك غليظ به مدت 1، 5 و 10 دقيقه و سپس شستشو با آب به مدت 20 دقيقه) و براي رفع خواب فيزيولوژيك، سرمادهي به­مدت 30، 45 و 60 روز در دماي3 تا 6 درجه سانتي­گراد اعمال گرديد. نتايج نشان داد كه بالاترين درصد جوانه­زني مربوط به خراش­دهي با ماسه (78 درصد) به مدت 15 دقيقه و 30 روز چينه سرمايي بود. در بين همه تيمارها كمترين ميزان جوانه­ زني مربوط به تيمار شاهد (4.6 درصد) بود. از تيمارهاي گوناگوني كه به منظور شكستن خفتگي موجود در بذر درخت سيدالاشجار از آن­ها استفاده شد، چنين نتيجه ­گيري شد كه بذرهاي داراي خفتگي دوگانه پوسته بذر و خفتگي روياني مي­باشد. همچنين نتايج نشان داد استقرار گياهچه­ هاي حاصل از اين تيمار خراش­ دهي (86.6) در مقايسه با ساير تيمارها به خصوص شاهد (بدون خراش­دهي) بيشتر بوده است.

Given that the seed germination of Chinese parasol tree (Firmiana simplex L.) and hence its propagation is experiencing difficulties, therefore, this study investigates the factors limiting seed germination of mentioned tree and how to troubleshoot them are discussed. This experiment was conducted in 2014 in a completely randomized design with a factorial arrangement with three replications in the laboratory of Horticultural Science Department, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources of Iran. In order to remove physical dormancy (impermeable seed coat) mechanical scarification treatments with fine sand (shaking seeds and building sand for 5, 10 and 15 minutes), hot water (70 °C) and acid (treatments of seeds with solution of concentrated sulfuric acid for 1, 5 and 10 minutes and then rinse by tap water for 20 minutes) were used. Moreover to remove the physiological dormancy, stratification of seeds were applied for 30, 45 and 60 days in 3-6oC. The results showed that the highest percentage of seed germination was related to scarification by sand (78%) for 15 minutes and stratification for 30 days. The lowest seed germination rate among all treatments was related to control (4.6%). In overall, it can be concluded from various treatments which used to break dormancy in seeds of Firmiana simplex, it is clear that the seeds of mentioned tree include dual seed dormancy, including seed coat and embryo dormancy. The results also showed seedling establishment of 86.6 % related to combination of scarification and stratification in the mentioned treatment has been much higher than other treatments, specially control (without scarification).