چكيده فارسي :
گونه‌هاي جنس Anthemis و Tanacetum متعلق به تيره Asteraceae، داراي خواص درماني زيادي مي‌باشند. يكي از مشكلات احياء بذر گونه‌هاي بومي و غيرزراعي موجود در بانك‌هاي ژن، كاهش درصد جوانه‌زني بذرها با افزايش زمان ذخيره‌سازي مي‌باشد. در اين تحقيق بذر 19 اكسشن از هفت گونه A. altissima، A. haussknechtii، A. tinctoria، A. triumfettii، A.pseudocotula، T. parthenium و T. pinnatum كه بجز گونه A. altissima كه 18 سال قبل جمع آوري شده بود، عمر بقيه بذرها بين 9 تا 14سال بود مورد بررسي قرار گرفتد. بذرها در سردخانه فعال (دمايC °4) در بانك ژن منابع طبيعي موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور نگهداري شده بودند. در اين تحقيق بذر نمونه‌ها به همراه اطلاعات درصد جوانه‌زني اوليه از بانك ژن منابع طبيعي دريافت گرديد و درصد جوانه‌زني نمونه‌ها با اعمال تيمارهاي شكست خواب بذر شامل شاهد، تيمار سرما دهي مرطوب يك و دوماه (دمايC °4 سانتي‌گراد) در شرايط استاندارد جوانه‌زني در آزمايشگاه در سال‌هاي 93 و 94 تعيين گرديد و با انتقال بذرهاي جوانه زده به مزرعه درصد استقرار آنها در مزرعه نيز بررسي شد. داده‌هاي حاصل بر اساس فاكتوريل 5 × 7 در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار تجزيه واريانس شدند. نتايج نشان داد كه در شرايط آزمايشگاه در همه گونه‌ها تيمار سرمادهي تأثير معني‌داري بر افزايش جوانه‌زني نسبت به شاهد و زمان ذخيره‌سازي داشت. به طوري كه سرماي مرطوب يك ماهه درصد ميانگين كل جوانه‌زني شاهد را از 6.2 درصد به 24.7 درصد (چهار برابر) افزايش داد. كمترين درصد جوانه‌زني در گونه A. altissima بدست آمد كه نشاندهنده زوال بيشتر بذر اين گونه در طول دوره نگهداري طولاني تر (18سال) نسبت به سايرگونه‌ها بود. درصد جوانه‌زني سه گونه A.altissima، A.triumfettii، T.parthenium با تيمار سرمادهي در مقايسه با ساير گونه‌ها بيشتر بود. مشكل جوانه‌زني اكثر گونه‌ها با سرمادهي مرطوب يك‌ماهه رفع شد.
چكيده لاتين :
Two genera of chamomile and tansies (Anthemis and Tanacetum) belong to asteraceae family are widely used as medicinal plant possessing several pharmacological effects due to presence of active compounds. One of the main problem in maintenance seeds of wild and native species in gene bank is regeneration of aged seeds that lose their viability over times. For increasing of seed germination percentage (G%), it is necessary to apply some seed dormancy breaking treatments. In this experiment seeds of 19 accession from seven species of A. altissima, A. haussknechtii, A. tinctoria, A. triumfettii, A.pseudocotula, T. parthenium and T. pinnatum were provided from Iranian natural resource Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran in 2014-2015. Seeds of A. altissima were storage for 18 years and seeds of other species were storage in range of 9-14 years as medium-term storage (active cold room 4°C). The initial seed G% was also provided from gene bank. Seeds of 7 species were evaluated using 5 x7 factorial based on completely randomized design with four replications. The five levels of chilling treatments were initial G%, (control), 1 month and 2 months moist chilling (4°C) and field establishment. Result of analysis of variance showed that there is a significant effects between species, treatment (P<0.0) and their interactions (P<0.05). Results showed that both moist chilling had significantly increased G% in all of species than that for both initial G% and control G%. The 1 month moist chilling treatment had significantly increased total G% with average values of 24.7 % than that for control (6.2%). The lowest G% was obtained in A. altissimo. This species was kept for longer time (18 years) in gene bank, indicating the effect of long time storing in seed derogation. The effect of chilling treatment on G% was higher in A. altissima, A.triumfettii,T.parthenium than other species. It was concluded that 1 month moist chilling is suggested for dormancy breaking of chamomile and tansies
