اثر پيري مصنوعي بذر بر شاخص‌هاي جوانه‌زني، استقرار گياهچه و عملكرد دو رقم لوبيا قرمز (Phaseolus vulgaris .L)

Effects of artificial seed ageing on germination indices, seedling establishment and yield of two red kidney bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars

به منظور بررسي اثر پيري بذر بر شاخص‌هاي جوانه‌زني در شرايط آزمايشگاهي و استقرار گياهچه و عملكرد گياه لوبيا در شرايط مزرعه، پژوهشي در سال 90-1389 در آزمايشگاه و مزرعه آموزشي-پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران روي دو رقم لوبيا قرمز انجام شد. ارقام لوبيا شامل اختر و صياد و سطح پيري مصنوعي شامل، صفر (شاهد)، 2، 4 و 6 روز پيري مصنوعي با طرح فاكتوريل و درقالب طرح بلوك‌هاي كاملا تصادفي در 4 تكرار بود. نتايج نشان داد كه تيمار پيري بذر، درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، گياهچه‌هاي طبيعي و بنيه‌وزني گياهچه را در آزمون جوانه‌زني استاندارد به طور معني‌داري كاهش داد. همچنين، تيمار پيري بذر سبب كاهش معني‌دار صفات درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول و وزن خشك گياهچه، گياهچه‌هاي طبيعي و بنيه‌وزني گياهچه در آزمون پيري تسريع شده گرديد. بين رقم‌هاي مورد مطالعه نيز تفاوت معني‌داري از نظر درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، گياهچه‌هاي طبيعي، طول گياهچه، بنيه وزني گياهچه و هدايت الكتريكي بذر مشاهده گرديد. در آزمون هدايت الكتريكي، مقدار به دست آمده با افزايش شدت پيري افزايش يافت كه اين افزايش در رقم اختر بيشتر از صياد بود. در شرايط مزرعه، صفات سبز شدن و عملكرد تحت تاثير رقم و تيمار پيري قرار گرفت. اعمال پيري بذر سبب كاهش معني‌دار شاخص ظهور گياهچه، درصد استقرار و عملكرد دانه گرديد كه اين كاهش در رقم اختر بيشتر از صياد بود.

To study the effects of artificial seed ageing on germination indices in the laboratory condition and seedling establishment and yield of two red kidney bean genotypes in the field condition, an experiment was carried out at Research Field of Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran in 2011. The two experiment design, were as factorial with four replications arranged in randomized complete blocks design (RCBD) and complete randomized design (CRD) for field and laboratory condition, respectively. The experimental treatments consisted of four levels of seed ageing – 0 (control), 2, 4 and 6 days seed ageing – and two red bean genotypes (Akhtar and Sayyad). Results showed that germination percentage, germination rate, normal seedling and seedling vigor index significantly decreased by seed ageing treatment in standard germination test. Also, seed ageing significantly decreased germination percentage, germination rate, seedling length and dry weight, normal seedling and seedling vigor index in accelerated ageing test. Studied genotypes was different in terms of germination percentage, germination rate, normal seedling, seedling length, seedling vigor index and electrical conductivity test. In the electrical conductivity test, seed leakage increased by increment of seed ageing level and is sever in Akhtar compared to Sayyad. In the field condition, seedling emergence and grain yield significantly affected by genotype and seed ageing. Seedling emergence index, seedling establishment percentage and grain yield decreased by seed ageing treatment that was severe in Akhtar than that of Sayyad genotype.