پديد آورندگان :
محمدي، پريناز دانشگاه كردستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه‌پزشكي , ناظمي رفيع، جواد دانشگاه كردستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه‌پزشكي , رستم زاده، جلال دانشگاه كردستان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم دامي
كليدواژه :
زنبورعسل , خصوصيات ژنتيكي , ميتوكندري , ژن ND2
چكيده فارسي :
براي شناسايي خصوصيات فيلوژنتيكي جمعيت‌هاي زنبور عسل، نمونه برداري از تمام 31 استان ايران در بهار و تابستان سال 1394 انجام شد. بررسي فيلوژنتيكي زنبورهاي عسل بر اساس ژن ND2 دي ان اي ميتوكندريايي انجام شد. همچنين، نواحي بين ژني واقع در بين ژن‌هاي ND2 و COI در جمعيت‌هاي مختلف زنبور عسل مقايسه شدند. پس از توالي يابي و هم ترازي ژن مورد نظر، جمعيت‌هاي مختلف جمع‌آوري شده با نرم‌افزارهايMrBayes 3.2 و PAUP 4.0 b10 آناليز شدند. مقايسه بين توالي‌هاي بخشي از ژن ND2 نشان داد كه بين جمعيت‌هاي زنبورعسل ايراني (A.m.meda)، هشت تفاوت نوكلئوتيدي وجود دارد. پس از رسم درخت فيلوژني، جمعيت‌هاي زنبورعسل ايراني (A.m.meda) در چهار گروه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه علاوه بر اينكه نمونه‌هاي آذربايجان شرقي و يزد از بقيه جمعيت‌هاي زنبورعسل جدا شدند، اين دو جمعيت داراي بلندترين ناحيه بين ژني (ITS2 با 70 نوكلئوتيد) بودند. همچنين، جمعيت‌هاي چهارمحال و بختياري، تهران، سيستان و بلوچستان، مازندران، لرستان، كردستان، كرمانشاه، كهگيلويه و بويراحمد، خراسان جنوبي، ايلام، گلستان و قزوين كه در يك گروه قرار گرفته بودند، تمامي داراي طول ITS2 62 جفت باز بودند. ITS2 به طور ميانگين داراي تعداد نوكلئوتيد بيشتري نسبت به ITS1 و ITS3 بود (59 تا 70 نوكلئوتيد). تمام توالي‌هاي مورد بررسي ITS1 به جز زيرگونه syriaca داراي 20 نوكلئوتيد بودند. كمترين طول ناحيه بين ژني مربوط به ITS3 بود كه از دو نوكلئوتيد (A و T) تشكيل شده بود. نمونه هاي مربوط به اردبيل، زنجان و كرمان نيز با ساپورت 91 در يك گروه قرار گرفتند. همچنين نمونه هاي مربوط به البرز، خراسان شمالي، خراسان رضوي، اصفهان، شيراز، سمنان، مركزي، خوزستان، هرمزگان، همدان، قم، بوشهر و آذربايجان غربي در يك گروه قرار گرفتند. بررسي مقايسه‌ي جمعيت‌هاي نمونه‌برداري شده، به روش دو پارامتري كيمورا نشان داد كه هيچ گونه تفاوت نوكلئوتيدي بين نمونه‌هاي جمع‌آوري شده از گيلان با زيرگونه كارنيكا (A.m.carnica) وجود نداشت. بنابراين، نمونه‌هاي جمع‌آوري شده از گيلان جزء زيرگونه A.m.meda نبودند و با بررسي‌هاي انجام گرفته در زيرگونه كارنيكا قرار گرفتند. زنبورعسل كارنيكا بومي ايران نيست؛ بنابراين، ملكه‌هاي اين زيرگونه زنبور عسل توسط برخي از زنبورداران به صورت غيرقانوني وارد كشور شده است. زيرگونه‌هاي A.m.intermissa و A.m.scutellata بيشترين فاصله ژنتيكي (01/0) را با نمونه هاي جمع آوري شده از ايران داشتند. مقايسه نمونه‌هاي البرز، شيراز، سمنان، مركزي، خوزستان، هرمزگان، همدان، قم، بوشهر و آذربايجان غربي نشان داد كه هيچ‌گونه تفاوت ژنتيكي بين اين نمونه ها وجود ندارد. همچنين درخت فيلوژني نشان داد كه ژن ND2 توانايي تفكيك زيرگونه‌هاي syriaca، intermissa، scutellata و mellifera را از زيرگونه‌هاي carnica و meda دارد. زيرگونه زنبور عسل ايتاليايي (A.m.ligustica) با يك جايگزين C→T از زيرگونه زنبورعسل كارنيكا (A.m.carnica) متفاوت بود.
چكيده لاتين :
For the identification of phylogenetic characteristics of honeybee populations, sampling was conducted from 31 provinces of Iran in spring and summer 2016. Phylogenetic characteristics were evaluated based on mitochondrial ND2 gene. The intergenic regions between ND2 and COI genes were compared in different populations of honeybees. After sequencing and alignment of the genes, the relationships among populations were analyzed by MrBayes 3.2 and PAUP 4.0 b10 softwares. Eight nucleotide differences were found among Iranian populations of honey bee (A. m.meda). The phylogenetic tree was drawn and Iranian populations of honeybee (A.m.meda) were divided into four groups. The results showed that samples of East Azarbaijan and Yazd were separated from other honeybee populations. In addition, these two honeybee populations had the highest intergenic region (ITS2 with 70 nucleotides). Not only, populations of Charmahal Bakhtiari, Tehran, Sistan and Blochestan, Mazandaran, Lorestan, Kordestan, Kermanshah, Kohkeloye and Boyerahmad, Southern Khorasan, Ilam, Golestan and Gazvin were grouped with each other but also, ITs2 lengths of these populations were 62 bp. ITs2 Lengths were 59 to 70 bp. ITs1 lengths were 20 bp except syriaca subspecies. The shortest length of intergenic region was related with ITs3 (with two nucleotides AT). Populations of Ardabil, Zanjan and Kerman were grouped with bootstrap of 91 percent. Additionally, populations of Alborze, Northern Khorasan, Razavi Khorasan, Esfahan, Shiraz, Semnan, Markazi, Khozestan, Hormozgan, Hamedan, Qom, Boshehr and Western Azarbayejan were grouped with each other. The honeybee populations were compared using two-parameter Kimura method. Results demonstrated that there was no nucleotide difference between Gilan population and A. m.carnica subspecies. The collected samples from Gilan were not A.m.meda subspecies and were grouped with A.m.carnica subspecies. A.m.carnica is not a native subspecies therefore honeybee queens have been imported illegally by some beekeepers. A.m.intermissa and A.m.scutellata showed the most genetic distance (0.01) in comparison with Iranian populations of honeybee (A.m.meda). Population comparisons of Alborz, Shiraz, Semnan, Markazi, Khozestan, Hormozgan, Hamedan, Qom, Boshehr and Western Azarbayejan showed that there was no genetic difference among populations. The phylogenetic tree could differentiate syriaca, intermissa, scutellata and mellifera subspecies from carnica and meda subspecies based on ND2 gene. Moreover, A.m.ligustica was differentiated from A.m.carnica with a substitution C→T.
