تاثير روش هاي عمل آوري شيميايي و زيستي بر تركيب شيميايي، فراسنجه‌هاي توليد گاز و قابليت هضم برون تني بقاياي نخود زراعي

Effect of Chemical and Biological Processing Methods on Chemical Composition, Gas Production Parameters and In Vitro Digestibility of Cicer Arietinum Wastes

اين پژوهش به ­منظور بررسي اثر عمل­ آوري شيميايي و زيستي بر تركيب شيميايي، فراسنجه ­هاي توليد گاز و قابليت هضم برون­تني بقاياي نخود زراعي در قالب طرح كاملاً تصادفي (7 تيمار و 3 تكرار) انجام شد. تيمارها شامل بقاياي نخود زراعي عمل ­آوري نشده (شاهد) و عمل­ آوري شده با آب (5/2 ليتر در كيلوگرم ماده خشك)، هيدروكسيد سديم (50 گرم در كيلوگرم ماده خشك)، پراكسيد هيدروژن (114 ميلي ­ليتر در كيلوگرم ماده خشك)، و قارچ هاي آسپرژيلوس نايجر، تريكودرما هارزيانوم و صدفي (105× 5 اسپور بر ميلي­ ليتر) بودند. تركيب شيميايي نمونه­ ها مطابق روش ­هاي استاندارد تعيين شد. به­ منظور برآورد فرآسنجه­ هاي توليد گاز نمونه ­ها، از آزمون توليد گاز استفاده شد. قابليت هضم برون­تني نمونه ­ها با استفاده از روش كشت بسته انجام شد. عمل ­آوري بر تركيب شيميايي تيمارها موثر بود (03/0>p). به ­جز آب، ساير تيمارها باعث افزايش خاكستر و كاهش ماده آلي شدند. مقدار پروتئين خام توسط تيمارهاي مختلف افزايش يافت. بيشترين مقدار در تيمار تريكودرما مشاهده شد (76/4 درصد ماده خشك). هيدروكسيد سديم باعث كاهش الياف نامحلول در شوينده خنثي نسبت به شاهد شد (00/54 درصد 66/56 درصد). عمل­ آوري پتانسيل توليد گاز و نرخ توليد گاز را كاهش داد. كمترين مقدار اين صفات در تيمار تريكودرما به­ دست آمد (به ­ترتيب 9/162 ميلي­ ليتر به ازاي 200 ميلي­ گرم ماده خشك و 052/0 ميلي ­ليتر در ساعت). تيمارهاي هيدروكسيد سديم و قارچ آسپرژيلوس مقدار قابليت هضم ماده خشك و ماده آلي را افزايش (01/0>p) دادند (به ­ترتيب 58 و 62 درصد براي قابليت هضم ماده خشك، 57 و 62 درصد براي قابليت هضم ماده آلي). تمام تيمارها باعث افزايش توده ميكروبي توليد شده و بازده آن شدند (0003/0>p). بيشترين افزايش در تيمار آسپرژيلوس مشاهده شد (به ­ترتيب 28/160 ميلي­ گرم بر گرم ماده خشك و 48/0). بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش، تيمارهاي هيدروكسيد سديم و قارچ آسپرژيلوس در بهبود ارزش تغذيه ­اي بقاياي نخود فرنگي در شرايط آزمايشگاهي موثر بودند.

This research was conducted in order to investigate the effect of chemical and biological processing on the chemical composition, gas production parameters and in vitro digestibility of Cicer arietinum wastes in a completely randomized design (7 treatments and 3 replicates). Treatments were: unprocessed Cicer arietinum wastes (control) and processed with water (2.5 liter/kg DM), sodium hydroxide (50 g/kg DM), hydrogen peroxide (114 ml/ kg DM), Aspergillus niger, Trichoderma harzianum and Pleurotus ostreatus fungi (5×105 spores/ml). The chemical composition of the samples was determined using the standard methods. Gas production test was used to estimate the parameters of gas production in samples. In vitro digestibility of the samples was determined by the batch culture method. Processing was effective on chemical composition of treatments (P<0.03). Except for water, the other treatments increased ash and decreased organic matter. Crude protein content was increased by different treatments. The highest amount was observed in Trichoderma harzianum (4.76 percent). Sodium hydroxide decreased neutral detergent fiber compared to control (54 percent versus 56.66 percent). Processing decreased gas production potential and rate. The lowest amount of these traits was observed in Trichoderma harzianum (162.9 ml/ 200 mg DM and 0.052 ml/ h respectively). Sodium hydroxide and Aspergillus niger treatments increased (P<0.01) dry matter and organic matter digestibility (58 and 62 percent for dry mater digestibility, 57 and 62 percent for organic matter digestibility respectively). Microbial mass production and its efficiency was increased by the treatments (P<0.0003). The highest increase was seen in Aspergillus niger treatment (160.28 mg/g DM and 0.48 respectively). Based on the results of this research, sodium hydroxide and Aspergillus niger treatments were effective in improving the nutritional value of Cicer arietinum wastes in laboratory conditions.