قانون‌ اساسي جديد عراق و پيدايش دوبارﮤ كشمكش‌ سياسي

New constitution of Iraq and reemergence the political conflict

نظام مستبداﻧﺔ عراقِ دورانِ صدام‌حسين، اقسامِ ناهمساني‌هاي جاﻣﻌﺔ عراق را در چرخ‌گوشتِ ايدئولوژيكِ حزب بعث مضمحل كرد؛‌ ولي پيشينه‌اي بر جا گذاشت كه به‌محضِ پايان كار وي، خشونت‌هاي قومي،‌ فرقه‌اي و مذهبي سر برآوردند، گسل‌هاي جامعه‌شناختي- هويتي عراقي‌ها بر همديگر غلطيدند و قساوت‌هاي گوناگون را سبب شدند. نگارنده بر اين باور است كه يكي از مؤلفه‌هاي سبب‌سازِ بروز بي‌ثباتي كنوني، شيوﮤ تدوين و تصويب قانون‌ اساسي جديد عراق است. وجود شكاف‌هاي عميق قوم‌شناختي، جمعيت‌شناختي،‌ دين‌شناختي و جامعه‌شناختي در عراق، خود‌به‌خود مسبب افزايش خشونت در محيطي شد كه ﭘﻴﺸﻴنة فرهنگ دموكراتيك نداشت و ‌بذر خصومت، از پيش، در آن كاشته شده بود. در جاﻣﻌﺔ عراق، ‌به‌دليل وجود ﭘﻴﺸﻴنة ساختار سياسي ويژه (چيرگي ‌ارتش، ‌سني‌ها و حزب بعث) ‌عدم توﺳﻌﺔ جاﻣﻌﺔ مدني، ‌سياست‌هاي كوچ دادن و عربي‌سازي ‌و حاكميت پدرسالاري نوين حزب بعث،‌ هيچ‌گاه زمينه‌اي مساعد براي رشد نهادهاي دموكراتيك پديدار نشد. روند مهندسي‌گوﻧﺔ تدوين قانون‌اساسي عراق، نيز سبب شد عراقي‌ها، بدون ممارست‌هاي دموكراتيك، به عرصه‌اي گام بگذارند كه از پيش آن‌ را به‌درستي نمي‌شناختند.

Events of September the 11 and then US invasion of Iraq resulted in wide formal and substantial alterations in political and security equilibriums of the Middle East. By eliminating Sadam Hussein, US was trying to engineer a new government and power structure in Iraq, within which the nature of a new constitution is considerably important. The author believes that the method of the approval of the new constitution of Iraq is one of the components of the emerging the political instability and intensified violence in the present Iraq. Because there are many ethnological, religious and sociological cross-cuttings and a strong tribalism with growing tendency towards separatism and a relatively strong religious differentiation between Kurds, Shiites and Sunnis in Iraq will turn the new constitution of Iraq into inconsistency and incompatibility.