پتروگرافي و تركيب شيميايي دولوميت‌ها در كانسار سرب و روي خان‌سرمه و ارتباط آن با رخداد كانه‌زايي سولفيدي در باختر اصفهان

Petrography and chemical composition of dolomites in the Khan Sormeh Pb-Zn deposit (western Isfahan) and relationship with sulfide mineralization

كانسار خان‌سرمه واقع در غرب اصفهان به عنوان يكي از ذخاير مهم در ايالت فلززايي ملاير-اصفهان در ميزبان واحد كربناته كرتاسه‌زيرين (واحد K3)، قرار دارد. در اين كانسار گالن، اسفالريت و پيريت فراوانترين كانه‌هاي سولفيدي هستند كه به همراه دگرساني‌هاي دولوميتي-شدن، سولفيدي و سيليسي تشكيل شده‌اند. طبق مطالعات پتروگرافي، دست كم چهار نوع دولوميت به ترتيب شامل دولوميت‌هاي‌ ريزبلور خاكستري (Rd1)، متوسط بلور قهوه‌اي تا قرمز (Rd2)، درشت بلور زين اسبي (Sd) و رگه‌-رگچه‌اي تأخيري (Vd)، در سنگ ميزبان كانه-زايي تشخيص داده شد. محتواي CaCO3 و MgCO3 در اين دولوميت‌ها به ترتيب بين 5/58 تا wt% 3/61 و بين 6/37 تا wt% 2/40 در تغيير بوده كه بيشترين نسبت مولار Ca/Mg در دولوميت‌هاي اوليه ريزبلور (متوسط 65/1) و كمترين آن متعلق به دولوميت‌هاي رگه‌اي تأخيري (متوسط 1/1)، است. همچنين، مجموع مقادير عناصر نادرخاكي (∑REE) در دولوميت‌ها بين 8/5 تا ppm 9/13 در تغيير است كه اين ميزان در دولوميت‌هاي ريزبلور و زين اسبي بيشتر از دولوميت‌هاي متوسط بلور و رگه‌اي، بدست آمد. بر مبناي الگوي توزيع REE بنظر مي‌رسد، دولوميت‌هاي ريزبلور از سنگ ميزبان كرتاسه‌زيرين شكل گرفته‌اند. همچنين، وجود غني‌شدگي نسبي LREE و بويژه La در دولوميت‌هاي زين اسبي و رگه‌اي گوياي تشكيل اين دولوميت‌ها در شرايط سيال به سنگ بالا و ارتباط آنها با رخداد كانه‌زايي سولفيدي در كانسار خان‌سرمه است.

The Khan Sormeh deposit is located at western Isfahan, within the Lower Cretaceous carbonate rocks (K3 unit) which belongs to Malayer-Esfahan Metallogenic Province (MEMP). Galena, sphalerite and pyrite occurs as the main sulfide minerals in the study area and mostly were distinguished with dolomitization, sulfidation and silicic alterations. Based on petrographic evidence, at least four types of dolomite are recognized at carbonate host rocks, including: grey fine-grain dolomite (Rd1), brown-red medium-grain dolomite (Rd2), coarse-grain saddle dolomite (Sd) and vein and veinlet late dolomite (Vd). The CaCO3 and MgCO3 content of dolomites are varies between 58.5 to 61.3 wt% and 37.6 to 40.2 wt%, respectively. The highest and lowest molar ratio of Ca/Mg are distinguished in fine-grain dolomite (AV. 1.65) and vein-type dolomite (AV. 1.1), respectively. Also, total REE content (∑REE) of dolomite are varies between 5.8 to 13.9 ppm, which this variation have high content in fine-grain and saddle dolomites relative to medium-grain and vein-type dolomites. REE distribution in various dolomites is shown the fine-grain dolomite is very similar pattern to Lower Cretaceous host rock. Moreover, LREE enrichment (especially La) of the saddle and vein-type dolomites shows this dolomites occurs in high water rock ratio and its belong to sulfide mineralization in the Khan Sormeh deposit.