طراحي و اعتبارسنجي پرسشنامه ميزان رعايت اصول طب ايراني موثر بر نفخ عملكردي

Design and Validation of a Questionnaire Assessing the Compliance with Persian Medicine Principles Affecting on Functional Bloating

زمينه و هدف: با توجه به ديد جامع ­نگر طب ايراني و اهميت برنامه ­ريزي در كاهش عوارض باليني مرتبط با نفخ در نيروهاي نظامي، مطالعه حاضر براي اولين بار با هدف تهيه و استانداردسازي پرسشنامه ميزان رعايت اصول طب ايراني موثر بر نفخ عملكردي انجام گرديد. روش‌ها: با استخراج عوامل موثر بر نفخ عملكردي در حيطه سبك زندگي از منابع اصيل كتابخانه­ اي طب ايراني، پرسشنامه­ اوليه 25 سؤالي تدوين گرديد. جهت بررسي روايي محتوايي پرسشنامه، با استفاده از نظرات 25 نفر از متخصصين طب ايراني، شاخص­ هاي CVI و CVR تعيين گرديد. جهت بررسي روايي سازه نيز با ورود 378 نفر به مطالعه با نمونه­ گيري خوشه ­اي، تحليل عاملي اكتشافي انجام گرديد. به منظور بررسي پايايي و ثبات پرسشنامه نيز از روش­هاي آزمون- بازآزمون و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد. يافته‌ها: در مرحله بررسي روايي محتوا، با حذف 10 سؤال و بازبيني 10 سؤال ديگر از پرسشنامه، روايي محتوايي كل پرسشنامه 15 سؤالي برابر با 0.92 محاسبه و مورد تاييد قرار گرفت. با انجام تحليل عاملي اكتشافي نيز چهار حيطه الگوي خوردن، الگوي آشاميدن، الگوي خواب و فعاليت جنسي از پرسشنامه استخراج گرديد كه در مجموع 49.93 درصد واريانس كل را تشكيل مي­ داد. در اين بين حيطه الگوي خوردن مهم­ترين حيطه پرسشنامه بود زيرا با بيشترين تعداد سؤالات، 20.85 درصد واريانس كل را به خود اختصاص داده و قوي­ترين همبستگي را با نمره كل پرسشنامه داشت. ضريب همبستگي درون­ خوشه­ اي پرسشنامه در تست آزمون- بازآزمون نيز 0.851 بود كه نشان از ثبات مطلوب آن است. ضريب آلفاي كرونباخ نيز برابر با 0.793 و در محدوده مطلوب بود. نتيجه‌گيري: پرسشنامه ميزان رعايت اصول طب ايراني موثر بر نفخ عملكردي از پايايي و روايي مطلوبي برخوردار بوده و مي­تواند به عنوان ابزاري مناسب، جنبه ­هاي سبك زندگي تاثيرگذار بر نفخ عملكردي و ناراحتي­ هاي گوارشي در نيروهاي نظامي را مورد بررسي قرار دهد.

Background and Aim: Given the holistic view of Iranian medicine and the importance of planning to reduce the clinical complications of bloating in the military, this study was conducted for the first time to develop and standardize the questionnaire of compliance with the principles of effective Iranian medicine on functional bloating. Methods: Initial questionnaires of 25 questions were extracted from authentic sources of Iranian medicine libraries by extracting the factors affecting functional bloating on lifestyle. Content validity of the questionnaire was calculated by calculating CVI and CVR indices and using the opinions of 25 Iranian medical experts. Exploratory factor analysis was also performed to evaluate the construct validity with 378 individuals enrolled in the study by cluster sampling. Test-retest and Cronbach's alpha coefficient were used to assess the reliability and stability of the questionnaire. Results: The content validity of the 15-item questionnaire was estimated to be 0.92 by removing 10 questions from the set of questions and reviewing the other 10 questions. Exploratory factor analysis also revealed that the four domains of eating pattern, drinking pattern, sleep pattern and sexual activity were 49.93% of the total variance. Eating pattern was the most important area of ​​the questionnaire because with the highest number of questions, it accounted for 20.85% of the total variance and had the strongest correlation with the total score of the questionnaire. The intra-cluster correlation coefficient of the test in the test-retest test was 0.851 which indicates its stable consistency. Cronbach's alpha coefficient was 0.793 and in the desired range. Conclusion: The questionnaire of compliance with the principles of Iranian medicine affecting functional bloating has a good reliability and validity and can be used as an appropriate tool to examine aspects of lifestyle affecting functional bloating and gastrointestinal discomfort in the military.