بررسي تأثير تغيير كاربري اراضي روي وضعيت ژئومورفولوژيكي رودخانه كر

The effect of land use change on Geomorphological state in the Kor River

مطالعه تغييرات زماني و مكاني كاربري اراضي، اطلاعات مهمي در زمينه تغييرات ژئومورفولوژي مجراي رودخانه فراهم مي‌كند؛ لذا در اين تحقيق نقش مداخلات انساني و بخصوص تغييرات كاربري اراضي در وضعيت ژئومورفولوژيكي رودخانه كر (بالادست سد درودزن- استان فارس) به عنوان يكي از مهمترين مناطق كشاورزي و گردشگري و مهمترين منبع آبي شمال استان فارس مورد بررسي قرار گرفته است. مراحل انجام تحقيق بر مبناي آناليز سنجش‌از دور تغييرات كاربري اراضي و بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي بر منابع زيست‌محيطي و تغييرات ژئومورفولوژي رودخانه با استفاده از روش روزگن است. نتايج روش ارزيابي وضعيت ژئومورفولوژيكي روزگن نشان داد كه در طي دوره زماني مورد مطالعه حداكثر تغييرات ژئومورفولوژيكي در سطح يك و دو روش روزگن مربوط به بازه‌هاي مكاني شماره يك و دو بوده است و پس از آن به‌ترتيب بازه‌هاي شماره 4، 5 و 3 در اولويت قرار مي‌گيرند. در تمامي بازه‌هاي مكاني مورد مطالعه به علت فرسايش‌پذيري كرانه‌ها، تغييراتي عرضي و طولي چشم‌گيري رخ داده است و حداكثر تغييرات به ترتيب مربوط به بازه‌هاي مكاني 2، 1، 3، 4 و 5 است. تغييرات عرضي به ترتيب به علت تغيير شيب، رژيم هيدرولوژيكي، بار معلق و بار بستر، تعرض به زمين‌هاي محدوده حريم رودخانه و وجود سد بوده است.

Background/goal: Study of temporal and spatial changes in land use, provides important information about changes in the river channel geomorphology. Therefore, in this research, the role of artificiality and especially land use change on geomorphologic state in the Kor River (Upstream of the Droodzan Dam - Fars Province) as one of the important agricultural and tourism region and the important water source in the north of Fars province have been investigated. Methodology/design: Remote sensing analysis, GIS tools, and environmental statistics and information also Rosgen morphological method were used to investigate the river morological changes. Findings: The results of Rosgen geomorphological assessment showed that during the study time, maximum geomorphologic changes in levels one and two of Rosgen morphological method were for reach number of 1 and 2 and then reach number of 4, 5 and 3 are priority in the Kor River, respectively. Because of the erosion of the bank in all the reaches, Significant lateral and longitudinal alteration occurred, and the maximum alteration are related to reach number 2, 1, 3, 4, and 5, respectively. Conclusion: The alteration were due to slope change, hydrological regime, suspended and bed load, invasion to the boundaries of the river boundary and the presence of the dam.