ميزان و الگوي پراكنش فلزات سنگين (Ni و Cd) در خاك‌هاي متأثر از آلودگي‌هاي هيدروكربني

Study of the Amount and Distribution Pattern of Soil Heavy Metals (Ni, Cd) in Soils Affected by Hydrocarbon Pollution

به منظور بررسي آثار آلايندگي هيدروكربن‌هاي نفتي در خاك، الگوي پراكنش و تأثيرپذيري فلزات سنگين (Ni و Cd) مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌برداري از يك ميدان نفتي در غرب ايران كه به‌طور طبيعي به علت نشت مواد نفتي طي عمليات حفر، بهره‌برداري و انتقال در معرض آلودگي محيطي قرار داشت، انجام شد. نمونه-برداري از فواصل مجاور چاه نفتي با حداكثر آلودگي نسبي آغاز و در فواصل دورتر در قالب طرح شبكه‌اي ادامه يافت. نمونه‌ها به واسطه آزمون‌هاي فيزيكوشيميايي ارزيابي شدند. آزمون‌هاي شيميايي مقادير ماده نفتي(بيتومين) را در خاك‌ها از 0/12 تا 2/99 ميلي گرم در كيلوگرم خاك خشك، مقادير نيكل را از 0/32 تا 136/8 و كادميم را ازصفر تا 4 ميلي‌گرم در كيلوگرم خاك خشك نشان دادند. در اين ميان نقش عوامل خاكي مانند pH و EC و هم‌چنين شاخص‌هاي رسوبي در كنترل روند آلودگي در خاك حائز اهميت بود. در نهايت طرح درون‌يابي و پيش‌بيني مقادير نامعلوم با استفاده از روش درونيابي كريجينگ و در قالب نقشه‌هاي پهنه‌بندي، به‌طور واضح كاهش مقادير مشخصه‌هاي آلودگي را با افزايش مسافت از مراكز آلودگي نشان داد.

In order to describe soils polluted with hydrocarbons, the amount and distribution pattern of soil heavy metals (Ni, Cd) in soils were studied. Soil samples were taken from one of the western oil field of Iran. The field was naturally exposed to crude oil spillage into soil and consequently was environmentally polluted during the development, production, transportation and storage of crude oil. Sampling was started near the oil wells with maximum relative contamination and continued to the remote places based on grid sampling pattern. Samples were characterized by physicochemical analysis. The results revealed different levels of total hydrocarbons (from 0.12 to 2.99 mg/kg of dry soil), Ni (from 32 to 136 mg/kg. of dry soil) and Cd (from 0 to 4mg/kg of dry soil). In addition, the role of soil agents such as pH and EC and sedimentary indexes was considerable in controlling the pollution trend in the studied area. Finally, by interpolation module and prediction of unknown values via Kriging techniques, the expansion plans were created. The extracted plans obviously illustrated the decrease in the levels of pollution indexes with the increase in distance from the given centers of pollution.