ارزيابي كيفي ، كمّي و اقتصادي تناسب اراضي ديمزارهاي منطقه تالاندشت استان كرمانشاه براي محصولات مهم منطقه

Qualitative, Quantitative and Economic Evaluation of Land Suitability for Barley, Wheat and Chickpea in Rainfed Area of Talandasht District (Kermanshah Province

در كشور ما، به خاطر رشد روزافزون جمعيت و توسعه شهرها از امكان گسترش سطح زير كشت به مرور زمان كاسته مي‌شود و در نتيجه نياز شديدي به استفاده بهينه از اراضي موجود احساس مي‌گردد. مطالعات تناسب اراضي با بررسي جنبه‌هاي فيزيكي و اجتماعي و اقتصادي اراضي، استفاده بهينه و پايدار از هر زميني را ممكن مي‌سازد. هدف از اين مطالعه ارزيابي كيفي، كمّي و اقتصادي تناسب اراضي دشت تالاندشت كرمانشاه براي محصولات گندم، جو و نخود ديم بوده است. منطقه تالاندشت به مساحت تقريبي 4500 هكتار در جنوب غربي شهرستان كرمانشاه واقع شده است. اقليم منطقه نيمه خشك سرد، داراي زمستان‌هاي سرد و تابستان‌هاي ملايم است. مراحل مختلف تحقيق شامل مطالعات صحرايي و آزمايشگاهي خاك و ارزيابي كيفي، كمّي و اقتصادي اراضي است. در ارزيابي كيفي، مشخصات اقليمي، پستي و بلندي زمين و خصوصيات خاك منطقه با نيازهاي رويشي هر محصول مقايسه و بسته به ميزان تطابق آنها، كلاس تناسب كيفي به روش‌هاي محدوديت ساده ، شدت و تعداد محدوديت و پارامتريك تعيين گرديد. مبناي ارزيابي كمّي، ميزان عملكرد در واحد سطح و مبناي ارزيابي اقتصادي، ميزان سود ناخالص در واحد سطح در نظر گرفته شد. اراضي مذكور از نظر كيفي، براي كشت گندم، جو و نخود ديم تماماً تناسب پائيني دارند. اين امر ناشي از كمبود آب در بخشي از مراحل رشد مي‌باشد. با آبياري تكميلي محدوديت آب واحدهاي اراضي كاملاً رفع مي‌گردد. علاوه بر محدوديت‌هاي اقليمي محدوديت‌هاي شيب، ميكرورليف و سنگريزه مهم‌ترين عوامل محدود كننده براي رشد نباتات مورد نظر وجود دارد. نتايج ارزيابي كمـّي نشان مي‌دهد كه كشت گندم و جو در اغلب واحدهاي اراضي مناسب تا نسبتاً مناسب است. از نظر اقتصادي ، نخود به عنوان مناسب‌ترين نبات و در درجات بعدي گندم و جو در منطقه معرفي مي‌گردند.

In Iran, the development of cultivated areas becomes gradually impossible due to ever-increasing population growth and urban area development. Therefore, it is very important to use the existing cultivated lands more efficiently. Land suitability evaluation makes the sustainable use of the lands feasible. The objective of this study was qualitative, quantitative and economic assessment of land suitability in Talandahst area for rainfed wheat, barley and chickpea. Talandasht plain with a surface area of 4500 ha is located southwest of Kermanshah city. The climate is semi-arid with cold winter and moderate summer. The successive stages of this research included soil survey in the field, soil analysis, qualitative and quantitative and economic evaluations of land suitability. In qualitative evaluation of land, climatic, topographic and soil suitability classes were determined according to the degree of the matching. Limitation and parametric methods were used in qualitative evaluation. Quantitative and economic evaluations made based on the observed yield and gross benefit, respectively. Based on qualitative evaluation, the studied area is marginally suitable for rainfed farming of wheat, barley and chickpea. This is due to water deficiency occurring during some stages of the growing cycle. The solution for this problem is supplementary irrigation. In addition to climate limitation, there are also topographic and soil restriction for the growth of the studied crops. On the basis of observed yield, the land units are moderately to highly suitable for rainfed wheat and barley production. Among the three named crops, the most and least profitable ones are chickpea and barley, respectively, and wheat ranks between them.