آزمون خاك فسفر: 1- ارزيابي چند عصاره‌گير جهت تعيين فسفر قابل استفاده در گياه يونجه

Phosphorus Soil Testing:1- Evaluating of a Few Extractants in Determining Alfalfa Available Phosphorus

استان همدان از عمده ترين مناطق توليد يونجه در سطح كشور است. با اين وجود مطالعات اندكي در مورد وضعيت فسفرخاك‌هاي اين منطقه صورت گرفته و تاكنون عصاره‌گير مناسبي براي استخراج فسفر قابل استفاده اين خاك‌ها معرفي نگرديده است. بنابراين اين پژوهش با هدف ارزيابي 9 روش عصاره‌گيري به منظور تعيين عصاره‌گير يا عصاره‌گيرهاي مناسب جهت تعيين فسفر قابل استفاده در تعدادي از خاك‌هاي استان همدان اجرا شد. اين پژوهش در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي و به صورت فاكتوريل شامل 15 نمونه خاك و دو سطح صفر و 200 ميلي گرم فسفر در كيلوگرم خاك انجام و گياهان يونجه در سه چين برداشت شدند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه مقدار فسفر عصاره‌گيري شده توسط رو‌ش‌هاي استفاده شده به ترتيب زير بود: كلريد كلسيم 0/01 مولار < مهليچ 2 < مهليچ 1 < دي تي پي اي< اولسن< بري 1< اسيد كلريدريك < بري 2 < نوارهاي كاغذي< كالول. مقدار فسفر استخراج شده با كليه روش‌ها به جز كلريد كلسيم 0/01 مولار هم بستگي معني داري داشتند. نتايج مطالعات هم بستگي نشان داد كه در چين اول روش كالول، در چين دوم رو‌ش‌هاي بي‌كربنات آمونيوم- دي تي پي اي، كالول، بري 1 و مهليچ 2 و درچين سوم بي‌كربنات آمونيوم - دي تي پي اي، اولسن، كالول، بري 1، و مهليچ 2 مي‌توانند جهت تعيين فسفر قابل استفاده به كار روند.

Hamadan province is one of the most important alfalfa (Medicago sativa) producing regions in Iran. However, little is known about P status in this region and no suitable extraction method has yet been introduced. This experiment was carried out to determine the available phosphorus by nine chemical extractants in some soils of the Hamadan region. The treatments consisted of 15 soils and 2 P levels (0 and 200 mg P kg-1 as Ca(H2PO4)2.H2O ) in a factorial experiment in a randomized design with three replications. Alfalfa plant were harvested in three cutting. The results indicated that the amount of extractable phosphorus decreased in the following order: Collwell>Bray 2>0.1 N HCl>Bray 1>Olsen>AB-DTPA>Mehlich 1>Mehlich 2 > 0.01 M CaCl2 The amounts of P extracted by all methods except that by 0.01 M CaCl2 method, showed significant correlation. The results of correlation studies showed that in the first cutting, Collwel method, in the second cutting AB-DTPA, Olsen, Collwel, Bray 1, Bray 2 and Mehlich 2 and in the third cutting, AB-DTPA, Olsen, Collwel, Bray 1, and Mehlich 2 methods seems to be suitable extractants for assessing available P of soils in Hamadan province.