بررسي روابط صفات كمّي و كيفي در ميوه برخي از ژنوتيپ‌هاي انار

Study on Relationships among Fruit Quantitative and Qualitative Characteristics of Some Pomegranate Genotypes

به منظور بررسي مهم‌ترين صفات كمّي و كيفي ميوه و اجزاي آن و استفاده از اين صفات براي گروه بندي ژنوتيپ‌هاي انار، آزمايشي با استفاده از 24 ژنوتيپ صورت گرفت. در اين مطالعه 28 صفت كمّي و كيفي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تمام صفات مورد بررسي در محدوده ارقام معني‌دار هستند كه نشان دهنده تنوع در هر صفت مي‌باشد. نتايج تجزيه هم‌بستگي ساده صفات، وجود هم‌بستگي‌هاي مثبت و منفي معني دار بين برخي صفات مهم را نشان داد. هم‌چنين از تجزيه عامل براي تعيين تعداد عامل‌هاي اصلي استفاده شد. تجزيه عامل نشان داد كه اغلب صفات مربوط به عصاره ميوه و صفات دانه‌ها و هسته‌ها از اجزاي تشكيل دهنده عوامل اصلي هستند. صفات مؤثر در هفت گروه عاملي قرار گرفتند كه مجموعا 89 درصد از كل تغييرات را توجيه نمودند. در محدوده هر عامل صفات با ضرايب عاملي بالاي 7/0 به عنوان ضرايب عاملي معني دار در نظر گرفته شدند. تجزيه كلاستر با استفاده از اين هفت عامل انجام شد و ژنوتيپ‌ها در فاصله 9 به پنج گروه اصلي تقسيم شدند. گروه‌ها اغلب در صفت طعم ميوه داراي تفاوت بودند و صفت نرم دانگي نيز در تشكيل كلاسترها مؤثر بود. علاوه بر اين، با استفاده از سه عامل اصلي موقعيت ژنوتيپ‌ها در آناليز تري پلات مشخص شد كه ژنوتيپ‌هاي با طعم شيرين تر از ژنوتيپ‌هاي با طعم ملس و ترش از هم تفكيك گرديدند.

In order to determine the most important quantitative and qualitative characteristics of pomegranate fruit and its components for categorizing the genotypes, a study was carried out using 24 genotypes. In this study 28 quantitative and qualitative characteristics of pomegranate fruit and seed were evaluated. Analysis of variance showed that all of the characteristics in examined genotypes were significant, showing high variability in characteristics. Results of simple correlation analysis showed the existence of significant, positive and negative correlations among some important characteristics. Also, factor analysis showed that most of fruit juice, aril and seed characteristics constituted the main factors. Effective characteristics categorized in seven factors accounted for 89% of total variance. For each factor, eigen value more than 0.7 was considered significant. Cluster analysis was performed using these seven factors and genotypes, in the distance of 9, were divided into 5 main clusters. These groups were mainly distinct in fruit flavor and soft seededness. Furthermore, by using three main factors, genotypes positions determined in 3-plot analysis, which distinguished sweeter genotypes from sweet-sour and sour genotypes.