تحليل نشانه معناشناختي كاركرد گفتماني مقاومت اسطوره‌اي در داستان سياوش

در مقاومت اسطوره‌اي، حضوري متمركز شكل مي‌گيرد كه قدرتي دروني‌شده دارد و سوژه در نقش كنش‌گر گفتماني عمل مي‌كند. سياوش (سوژۀ گفتماني)، يكي از محوري‌ترين شخصيت‌هاي شاهنامه است كه توانسته به چنين حضوري دست يابد؛ بدين ترتيب، او تصوير منسجمي از حضور ارائه داده كه وجهي استعلايي مي‌يابد. اين حضور، سوژه را به عنوان نماد هويت‌بخشي در مركز ثقل گفتمان قرار مي‌دهد. سوژۀ رقيب نيز حضور خود را در ارتباط با او تنظيم مي‌كند و در تعامل دوسويه و يا در رابطه‌اي تنشي با او قرار مي‌گيرد. اين تقابل و تعامل در قالب دو كلان‌روايت مقاومت و مماشات بروز مي‌يابد. پرسش اصلي اين است كه مقاومت اسطوره‌اي و به تبع آن مماشات و ممارست گفتماني در داستان سياوش، چگونه و در قالب چه گفتمان‌هايي تحقق يافته است. در واقع، هدف اصلي پژوهش پيشِ رو، تحليل نشانه معناشناختي چگونگي تحقق مقاومت اسطوره‌اي و تاثير آن در شكل‌دهي به هويت و ارزش است. پژوهشِ حاضر با روش توصيفي تحليلي نشان دهنده آن است كه سوژه با راهبردهاي مقاومت اسطوره‌اي مانند فشاره‌اي و گستره‌اي، اتيكي، زايشي و پديدارشناختي، از ارزش وفاي به عهد و درستي دفاع مي‌كند. سوژه رقيب نيز با صف‌آرايي در مقابلش، قصد دارد تا او را به مماشات وادارد؛ اما سوژه ممارست مي‌كند و به حضور خود وجهي پديداري و هستي‌محور مي‌بخشد.