زيست شناسي شپشك استراليايي Icerya purchasi Mask.(Hom.:Margarodidae) در شرايط آزمايشگاهي و نوسانات فصلي آن در باغ‌هاي مركبات شمال خوزستان

Biology of the Cottony Cushion Scale, Icerya purchasi Mask. (Hom.: Margarodidae) in Laboratory and It’s Seasonal Fluctuations in Citrus Orchards of Northern Khuzestan

شپشك استراليايي .Icerya purchasi Mask حشره‌اي پلي فاژ، با انتشار جهاني و از مخرب ترين آفات مركبات است كه علاوه بر انواع مركبات به بيش از دويست گونه گياهي حمله مي‌كند. زيست شناسي اين حشره در شرايط آزمايشگاهي در داخل انكوباتور در سه دماي 1±17، 1±27 و 1±40 درجه سانتي گراد، رطوبت نسبي 5 ± 65 درصد و 14 به 10 ساعت (روشنايي به تاريكي) بررسي شد. در دماي 1 ±17 درجه سانتي گراد ميانگين طول دوره پورگي، دوره زنده ماني بالغ و طول مدت يك نسل حشره ماده به ترتيب 83/3 ±8/85، 53/3±9/74 و 63/7±6/173 روز تعيين شد. در دماي 1±27 درجه سانتي گراد اين مقادير به ترتيب 40/4±6/62 ، 59/4±6/72 و 26/9±1/144 بود. ميانگين طول دوره شفيرگي و طول مدت يك نسل حشره نر در دماي 1±27 درجه سانتي گراد به ترتيب 78/0±1/16و 30/1±5/59 روز محاسبه شد. در شرايط طبيعي، از پانزدهم تير ماه 1382 نمونه برداري از يك باغ 3 هكتاري به مدت 14 ماه در شرف آباد دزفول انجام گرفت. بدين منظور 5 اصله درخت پرتقال سياورز به‌طور تصادفي در اين باغ انتخاب و هر 10 روز يكبار از چهار جهت جغرافيايي و نيز داخل تاج درختان در سه ارتفاع مختلف در مجموع 75 سرشاخه 15 سانتي‌متري به‌طور تصادفي قطع و مراحل مختلف سني آفت روي آنها شمارش و به تفكيك ثبت گرديد. نتايج 14 ماه بررسي زيست شناسي شپشك استراليايي نشان داد كه اين آفت در دزفول داراي 3 نسل بهاره، تابستانه و نسل سوم زمستان‌گذران مي باشد. نسل سوم از پاييز شروع شده و تكميل آن تا 6 ماه به طول مي‌انجامد. زمستان‌گذراني آفت به صورت مراحل مختلف سني روي ميزبان‌هاي مختلف مي‌باشد و سن دوم پورگي بيشترين جمعيت زمستان گذران را تشكيل مي‌دهد. اين شپشك در خوزستان علاوه بر ارقام مختلف مركبات به 41 گونه متعلق به 22 خانواده مختلف از گياهان حمله مي‌كند.

The cottony Cushion Scale, Icerya purchasi Mask., is a polyphagous, cosmopolitan and destructive pest that infests more than 200 plant species apart from citrus. Laboratory studies were carried out on the orange at three temperatures, 17±1, 27±1 and 40±1°C 65±5% RH and 14:10 (L:D). The duration of nymphal stages, female longevity and the life cycle at 17±1°C were 85.8±3.83, 74.9±3.53 and 173.6±7.63 days and at 27±1°C were 62.6±4.40, 72.6±4.59 and 144.1±9.26 days, respectively. The duration of pupal stage and the life cycle of male at 27±1°C were 16.1±0.78 and 59.4±1.30 days, respectively. Field studies on the pest were conducted from July 2003 to September 2004 at Sharafabad region of Dezful. At 10-days intervals, five randomly selected orange trees in a citrus orchards (3ha) were sampled by taking 75 twigs, 15cm in length, at random. Number of eggs, nymphal stages and adults were recorded. From these observations I. purchasi had three generations in a year that were recorded as spring, summer and autumn-winter generation for I. purchasi. The autumn-winter generation developed in 6 months. I. purchasi overwinters as different developmental stages on different host plants with the 2nd nymphal stage was more abundant. Apart from different citrus cultivars, altogether 41 species of 22 different families of plants were recorded as the host plants of this scale in Khuzestan province.