اثر فاضلاب تصفيه شده شهري همراه با محلول‌پاشي عناصر ريز مغذي بر رشد و جذب عناصر غذايي در منطقه زابل

Effects of Irrigation With Treated Municipal Sewage Effluent and Micro-Nutrients Foliar Spray on Foxtail Millet Growth and Nutrients Uptake in Zabol

در اين مطالعه اثر آبياري با فاضلاب شهري به شكل رقيق نشده و يا رقيق شده همراه با محلول‌پاشي عناصر منگنز و روي بر رشد، عملكرد و غلظت عناصر در اندام‌هاي هوايي گياه ارزن دم‌روباهي بررسي شد. طرح آزمايش پلات‌هاي خرد شده با سه منبع آب (فاضلاب رقيق نشده، فاضلاب 50% رقيق شده و آب رودخانه) به عنوان پلات اصلي و چهار تركيب محلول پاشي منگنز و روي به عنوان پلات فرعي بود، كه با چهار تكرار اجرا شد. اين آزمايش در مزرعه دانشگاه زابل در سال 1388 انجام گرفت. فاضلاب شهري در مقايسه با آب رودخانه حاوي سطوح بالاتري از عناصر پر مصرف و كم‌مصرف بود. نتايج آزمايش نشان داد كه آبياري گياهان با فاضلاب رقيق نشده و رقيق شده پارامترهاي رشدي و عملكرد ارزن دم‌روباهي را افزايش داد. افزون بر آن مقدار عناصر پرمصرف و كم‌مصرف در اندام‌هاي هوايي نيز در اثر آبياري با فاضلاب افزايش يافت. اين افزايش‌ها به به وجود سطوح بالايي از مواد غذايي ضروري مانند نيتروژن، فسفر و مواد آلي موجود در فاضلاب نسبت داده شد. فراهمي منگنز و روي از طريق آب فاضلاب به تنهايي قادر نبود رشد وعملكرد ارزن را به سطوحي كه به دنبال كاربرد كودهاي تكميلي حاصل مي‌شود افزايش دهد، بنابراين محلول‌پاشي كودهاي منگنز و روي در اراضي آبياري شده با فاضلاب براي حصول عملكردهاي بالاتر ارزن ضروري است. محلول‌پاشي عناصر كم‌مصرف بر غلظت عناصر پر‌مصرف و كم‌مصرف در گياه ارزن تأثيري نداشت. به‌طوركلي، نتايج نشان مي‌دهد كه فاضلاب شهري مي‌تواند به شكل كارآمدي به عنوان منبع مهمي از آب و مواد غذايي براي توليد ارزن دم‌روباه مورد استفاده قرار گيرد، و آبياري با فاضلاب هيچ اثر مضر قابل توجهي بر محصول ارزن ندارد .

In this study the effects of irrigation with raw or diluted municipal effluents along with foliar micro-nutrients fertilizer spray were examined on the growth, yield and mineral nutrient in foxtail millet plants. The experimental design was a split-plot with three irrigation sources (namely raw sewage, 50% diluted sewage and well water) as main-treatment and four combinations of Mn and Zn foliar spraying as sub-treatments, which were applied with three replications. The experiment was conducted at the Zabol University research farm during 2009. The applied municipal effluents contained higher levels of macro and micro-nutrients than the well water. The experimental results indicated that irrigation of plants by raw or diluted sewage improved the measured growth parameters and productivity of foxtail millet plants. In addition macro and micro-nutrients concentrations were improved. These improvements were attributed to the presence of high levels of essential nutrients such as nitrogen, phosphorus, and organic matters in wastewater. Manganese and Zn supplied through sewage water alone were not able to raise the productivity of millet to the level obtained through fertilizers at the recommended level, which indicated that additional nutrients through fertilizers are required to obtain higher productivity of millet under sewage farming. Despite the differences in nutrients concentration among different irrigation water sources, the micro-nutrients foliar spray did not affect concentration of macro and micro-nutrients in foxtail millet plant. Overall, the results suggest that municipal sewage could be efficiently utilized as an important source of water and nutrients in growing foxtail millet Sewage water irrigation did not have any appreciable harmful effect on crop productivity.