شاخص‌هاي اپيدميولوژيك و روند بروز بيماري بروسلوز انساني در استان خراسان رضوي طي سال‌هاي 1388 تا 1395

Epidemiological indices and trend of incidence of human brucellosis in Khorasan-e-Razavi Province from 2009 to 2016

زمينه و هدف: بررسي اپيدميولوژي برسلوز نقش مهمي در برنامه هاي كنترل آن در سالهاي آتي و انجام برنامه هاي مداخله اي و تخصيص منابع براي آن دارد. مطالعه حاضر باهدف تعيين برخي شاخص هاي اپيدميولوژيك و روند بروز بيماري بروسلوز انساني در طي سال‌هاي 1388 تا 1395 انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعي است. جامعه آماري، بيماران مبتلابه بروسلوز استان خراسان رضوي كه بيماري آن‌ها در فاصله سال‌هاي 1388 تا 1395 تشخيص داده‌شده است، بود. كل موارد بيماري با تشخيص محتمل و قطعي به‌صورت آنلاين از مراكز بهداشتي درماني، بيمارستان‌ها، آزمايشگاه‌ها، مطب‌هاي خصوصي توسط مراكز بهداشت شهرستان‌هاي موجود دراستان ها‌ جمع‌آوري و ثبت گرديد. داده‌ها از طريق فرم‌هاي بررسي اپيدميولوژيك بيماري و بر اساس برنامه مبارزه با بروسلوز كشوري جمع‌آوري شد. يافته ها: اطلاعات مربوط به 16255 مورد بيماري در استان خراسان رضوي در طي هشت سال مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. درصد تجمعي موارد بيماري به ترتيب مربوط به گروه هاي سني 44-25 (34 درصد) و 24-16 (19.2 درصد) سال بود. شغل زنان خانه‌دار و كشاورز- دامدار در تمامي سالهاي مورد مطالعه بيشترين موارد بيماري را به خود اختصاص دادند. درصد تجمعي موارد بيماري در ساكنين روستا (86.4 درصد) و در جنس مذكر (57.4 درصد) بود. درصد تجمعي موارد بيماري بر حسب سابقه نگه داري دام در محل سكونت 47.9 درصد و بر حسب سابقه مصرف فرآورده‌هاي لبني غيرپاستوريزه مانند شير و شير و پنير به ترتيب 28.9 درصد و 19.2 درصد بود. بالاترين ميزان بروز بيماري در استان مربوط به سال 1392 با ميزان 42.26 در يكصد هزار نفر و كمترين ميزان بروز مربوط به سال 1388 با ميزان 20.72 در يكصد هزار نفر بود. بيشترين ميزان بروز بيماري در سال 1388 مربوط به شهرستان كلات، در سالهاي 90-1389 شهرستان بجستان، در سالهاي 93-1391 خوشاب و سالهاي 95-1394 مربوط به شهرستان زاوه مي باشد. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه ميزان بروز بيماري تا سال 1392 روند رو به افزايش و از سال 1393 به بعد روند رو به كاهش داشته است. با اين وجود، همچنان تعداد موارد بيماري در جمعيت استان بالاست. لازم است تا با ارائه راهكارهاي پيشگيرانه توسط مسئولين بهداشتي كشور و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتي- درماني جهت كاهش بار بيماري گامهاي اثر بخشي مانند آموزش همگاني براي پيشگيري از بيماري در هنگام تماس با دام ها، آموزش در زمينه اهميت و چگونگي شستشوي دست‌ها با آب و صابون، استفاده از دستكش هنگام لمس دام مبتلا، استفاده از ماسك هنگام پاك كردن محل نگهداري دام مبتلا و مداخلات درماني و غربالگري در فصولي كه انتقال بيماري زيادتر مي‌شود برداشته شود.

Background and Aim: The epidemiologic examination of brucellosis can play an important role in the plan to control the disease in the next years and also in interventional plans and resource allocations. The current study was conducted to determine some of the epidemiologic indices and the trend of human brucellosis throughout the years 2009 to 2016. Methods: This was a cross-sectional study. The statistical population consisted of patients affected with brucellosis and whose diagnoses were made during the years 2009 until 2016 in the Khorasan Razavi province. All potentially or certainly diagnosed cases were found online from all the registered patients at medical centers, hospitals, laboratories, and private clinics in all districts in the Khorasan Razavi province. Then, the data was gathered through epidemiology exploring disease forms based on the national program of standing against Brucellosis. Results: The data relevant to 16255 cases reported in an 8 year period were analyzed. The cumulative percentage of the disease was observed in the 25– 44 (34%) and 16 – 24 (19.2%) year-old age groups, respectively. In terms of occupation, the highest numbers of female cases throughout the study years were seen in housewives and farmer –ranchers. The cumulative percentage of the disease in rural inhabitants and males were 86.4% and 57.4%, respectively. The cumulative percentage based on the history of keeping livestock in one’s residence was 47.9%; and 28.9% and 19.2%, respectively, based on the history of consuming unpasteurized dairy products such as ‘milk’ and ‘milk and cheese’. The highest incidence rate in the province occurred during 2013, at a rate of 42.26 per 100000 persons, and the lowest incidence rate occurred during 2009, at a rate of 20.72 per 100000 persons. The highest incidence during 2009 occurred in Kalat district; during 2010-2011 in Bejestan, 2012-2014 in Khooshab and during 2015-2016 it occurred in Zaveh district. Conclusion: Based on our findings, the incidence rate of the disease had a rising trend until 2013 and a declining trend from 2014 onwards. Nevertheless, a large number of disease cases still exist in the province. Preventive measures should be taken by health policymakers and healthcare providers of the country to reduce the burden of the disease through solutions like public education, which includes providing information on preventing the infection while in contact with the livestock, learning the necessity and method of good hand washing with soap and water, using gloves while in contact with affected livestock, using face masks while cleaning the affected livestock’s shelter, as well as therapeutic interventions, and screenings during the seasons in which disease transmission is higher.