بررسي اثربخشي برنامه آموزش پيشگيري از بيماري ايدز بر كاهش عوامل خطر ابتلا با رويكرد مبتني بر جامعه در سربازان و پايوران

The Effectiveness of AIDS Prevention Education Program on Reducing Risk Factors with Community Based Approach in soldiers and military staff

زمينه و هدف: بيماري ايدز يكي از خطرناكترين بيماري هاي عفوني و در حال گسترش در بين نوجوانان و جوانان مي‌باشد. سربازان و پايوران نظامي جز گروه هدف در برنامه ريزي كشوري پيشگيري از بيماري ايدز مي‌باشند. اين مطالعه با هدف تعيين اثربخشي برنامه آموزش پيشگيري از بيماري ايدز براي كاهش عوامل خطر ابتلا به اين بيماري با رويكرد مبتني بر جامعه انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر يك مطالعه مداخله اي قبل و بعد، از نوع نيمه تجربي بود كه در دو پادگان نظامي در استان خراسان رضوي (شرق ايران) در سال 1397 انجام گرفت. نمونه‌هاي مطالعه از دو پادگان نظامي به صورت نمونه گيري در دسترس و با توجه به ليست و تعداد سربازان و پايوران در هر پادگان به صورت سهميه اي انتخاب گرديدند. براي هر گروه مداخله و كنترل حداقل 150 نمونه محاسبه گرديد. از پرسشنامه بين المللي ايدز و مهارت هاي زندگي استفاده شد. بر اساس رويكرد مبتني بر جامعه (نيازهاي آموزشي و استفاده از نيروهاي كليدي پادگان)، محتواي اموزشي تدوين گرديد. در كل 7 جلسه آموزشي در گروه مداخله شامل 6 جلسه آموزشي (يك ساعته در طي دو هفته) براي سربازان و پايوران و يك جلسه براي مسئولين آموزش پادگان برگزار گرديد. پس ازمون سه ماه بعد از آخرين جلسه آموزشي انجام گرفت. يافته‌ها: دو گروه از نظر سن همسان بودند (P>0.05). متغيرهاي اسطوره‌هاي انتقال، نگرش و آگاهي در رابطه با بيماري ايدز (P=0.001) و متغيرهاي تصميم‌گيري، روابط بين فردي، تفكر خلاق و تفكر انتقادي در رابطه با مهارت هاي زندگي (P=0.001) پس از مداخله آموزشي به صورت معني داري در گروه مداخله افزايش پيدا كردند. متغيرهاي درك خطر شخصي در رابطه با ايدز (P=0.630) و متغير حل مسئله (P=0.594) پس از مداخله آموزشي در گروه مداخله تغيير معني‌داري نيافتند. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد استفاده از برنامه آموزش مهارت هاي زندگي با رويكرد مبتني بر جامعه مي تواند عوامل خطر ابتلا به ايدز در سربازان و پايوران را كاهش دهد. بنابراين پيشنهاد مي‌گردد براي كاهش عوامل خطر ابتلا به ايدز در سربازان و پايوران، آموزش مهارت هاي زندگي در برنامه آموزشي پادگان ها به عنوان يك رويكرد لازم، نهادينه گردد.

Background and Aim: AIDS is one of the most dangerous infectious diseases which is spreading among adolescents and young people. Soldiers and military staff are among the target groups in national AIDS prevention program. The purpose of this study was to determine the effectiveness of AIDS prevention education program to reduce the risk factors of this disease with a community-based approach. Methods: This was a quasi-experimental study designed with pre-test and post-test that were conducted in two the military barracks in Khorasan Razavi Province (east of Iran) in 2018. Study samples were selected from two military garrisons as available sampling and based on the list and number of soldiers and guards in each garrison. For each intervention and control group, at least 150 samples were calculated. The International AIDS and Life Skills Questionnaires were used. Based on a community-based approach (Educational needs and the use of key forces of the military barrack), educational contents were provided. In total, seven educational sessions were held in the intervention group, including six educational sessions for soldiers and military staffs (one hour in two weeks) and one educational session for military barrack training authorities. Post-test was performed three months after the final educational session. Results: The two groups were matched for age (P>0.05). The variables of transmission myths, attitudes and awareness about AIDS (P=0.001) and the variables of decision making, interpersonal relationships and creative and critical thinking relating life skills (P=0.001) were significantly increased after intervention. Personal risk perception variables relating AIDS (P=0.630) and problem solving variable (P=0.594) did not change significantly after intervention. Conclusion: The results of this study revealed that using a life-skills educational program with a community-based approach can reduce the risk factors for AIDS in soldiers and military staffs. Thus it is recommended to include life skills education in training program of military barracks as a necessary approach for reducing the risk factors for AIDS in soldiers and military staff.