ارزيابي و مقايسه ويژگيهاي مورفولوژيكي و فيتوشيميايي 14 اكوتيپ از گياه دارويي (.Ziziphus jujuba Mill) در ايران

Evaluation and Comparison of Morphological and Phytochemical Characteristics of 14 Ziziphus jujuba Mill's Ecotypes in Iran

عناب Zizyphus jujuba Mill از تيره Rhamnaceae، داراي خواص دارويي ملين، تصفيه كننده خون و آرام كننده اعصاب است. تحقيق، به منظور ارزيابي صفات مورفولوژيكي، تركيبات فنولي، تانني و فلاونوئيد اكوتيپ هاي گياه دارويي عناب جهت دست يابي به اكوتيپ برتر به اجرا در آمد. 14 اكوتيپ عناب از كلكسيون جهاد دانشگاهي واحد خراسان جنوبي، كه از مناطق مختلف گردآوري گرديده، در بهار 1396 گل و برگ در مرحله تمام گل، و ميوه در مرحله رسيدن كامل جمع آوري گرديدند. تركيبات فنلي و تانن كل با روش ماكار و ميزان فلاونوئيد كل با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا انجام گرفت. گروه بندي اكوتيپ ها بر اساس صفات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي از طريق تجزيه خوشه اي و همبستگي صفات كمي نيز به روش پيرسون انجام شد. نتايج نشان داد كه عملكرد فلاونوييد با طول و عرض ميوه و نسبت آنها همبستگي مثبت معني داري داشت. عملكرد فنل نيز با طول و عرض ميوه و عملكرد تانن با فنل همبستگي مثبت معني داري نشان داد. نتايج تجزيه واريانس صفات مورفولوژيك شامل طول و عرض برگ، نسبت آنها، طول و قطر ميوه و نسبت آنها و وزن هزاردانه ژرم پلاسم متنوعي از گياه عناب در ايران نشان دادند. از نظر صفات مورفولوژيك اكوتيپ هسته درشت داراي حداكثر ماده موثره بود. اكوتيپ هاي از نظر فيتوشيميايي نيز اختلاف معني دار آماري نشان دادند. بر اساس تجزيه خوشه اي، 14 اكوتيپ در 2 گروه جداگانه قرار گرفتند. ارزيابي صفات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي بين اكوتيپ ها تنوع بالايي نشان دادند.

The Zizyphus jujuba Mill from Rhamnaceae family is a laxative, a blood purifier, and a nerves relaxant. The study was performed to evaluate the morphological traits and the phenolic, tannin, and flavonoid compounds of Ziziphus jujuba Mill's ecotypes to achieve superior ecotype. 14 Ziziphus jujuba Mill's ecotypes from collection of ACECR in Southern Khorasan which had been obtained from flower and leaves in flowering stage and from fruit in fructifying stage, from different regions, in spring 2017. The Total amount of tannin and phenolic compounds were determined by Makar method the total amount of flavonoid was obtained using a high performance liquid chromatography apparatus. Grouping the ecotypes was carried out based on morphological and phytochemical traits, through cluster analysis. an‎d correlation of quantitative traits was performed by Pearson method. The results showed that flavonoids yield had a significant positive correlation with fruit's length and width and length/width ratio. Phenol yield had a significant positive correlation with fruit's length and width. an‎d tannin yield showed a significant positive correlation with phenol. The results of variance analysis, morphological traits including leaf's length and width and length/width ratio, fruit's length and width and length/width ratio, and thousand-seed weight showed a variety of germplasms of Ziziphus jujuba Mill in Iran. In terms of morphological traits, the coarse ecotype had the maximum effective ingredient. showed a statistically significant difference in phytochemicals. Based on cluster analysis, 14 ecotypes were divided into two separate groups. The evaluation of morphological and phytochemical traits among ecotypes a high variation.