ارزيابي راه كارهاي مديريت منابع آب زير زميني: مطالعه موردي دشت نريماني در استان خراسان

Evaluation of the Strategies for Groundwater Resources Management: A Case Study in Narimani Plain, Khorasan Province

بهره‌برداري بي رويه از منابع آب زير زميني در ايران، بويژه در منطقه مورد مطالعه موجب تخريب اين منابع و افت آب‌هاي زيرزميني شده است. درمطالعه حاضر، راه‌كارهاي مختلف مديريت منابع آب زير زميني شامل برداشت آزاد (كنترل نشده)، كنترل بهينه برداشت از آب‌هاي زيرزميني، بهره‌برداري از آب‌هاي زير زميني و سياست مالياتي، دخالت دولت و كنترل قانوني، مشاركت بهره برداران دركنترل برداشت از آب‌هاي زيرزميني و همكاري دولت و تشكل‌هاي بهره‌برداران مورد مقايسه قرار گرفته است. جهت آزمون تجربي اين راه كارها، تابع تقاضاي آب چغندركاران دشت نريماني واقع در استان خراسان برآورد گرديد. نتايج به دست آمده از داده‌هاي جمع آوري شده و تابع تقاضا مشخص كرد كه راه كار " بهره برداري از آب‌هاي زيرزميني و سياست مالياتي" نسبت به گزينه‌هاي ديگر امكان رسيدن به بهره‌برداري پايداراز آب‌هاي زيرزميني را فراهم مي‌كند. هم‌چنين، راه كار مناسب متأثر از خصوصيات فرهنگي، اجتماعي واقتصادي بهره‌برداران و شرايط كلي حاكم بر جامعه مي‌باشد. از طرف ديگر دنبال كردن هر راه كار الزامات خود را مي‌طلبد. براي راه كار پيشنهادي مطالعه حاضر، نظام كاراي مالياتي ضروري مي‌باشد. براساس نتايج اين مطالعه، دولت مي‌تواند از طريق اتخاذ سياست مناسب مالياتي، هزينه‌هاي جنبي بهره‌برداري بي رويه از منابع آب زير زميني را به خود بهره برداران منطقه منتقل نمايد.

The objective of this study was to evaluate the strategies for groundwater resources management, including competition groundwater pumping, optimal control in groundwater pumping, groundwater use and tax policy, water users' participation in groundwater pumping control, and cooperation among government and water user associations in Narimany plain located in Khorasan Province. Irrigation water demand of sugar beet growers was estimated for empirical assessment of the strategies. The results indicated that among the strategies, groundwater use and tax policy may lead growers to sustainable use of groundwater resources. Furthermore, the results showed a desirable strategy is affected by cultural, social, and economic characteristics of growers and general prevalent conditions of society. Moreover, each strategy calls for its obligations, for instance, it is necessary to have an efficient taxation system for the proposed strategy. Hence, by internalizing the external cost of groundwater overdraft (that is taxing water users) government can force them to consider the adverse effects of their decisions on other producers.