(مقاله كوتاه علمي) بررسي اثر غلظت‌هاي مختلف كلشي‌سين در توليد متابوليت‌هاي ثانويه بافت كالوس گياه دارويي Linum usitatissimum L.

(Short Paper) Study on the effect of different concentrations of colchicine on the secondary metabolites production in Linum usitatissimumcalli (Flax)

در اين مطالعه كه به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي اجرا گرديد، تأثير غلظت­هاي مختلف كلشي­سين (0، 15، 30، 45 و 60 ميلي­گرم در ليتر) در بازه­هاي زماني متفاوت (12، 24 و 48 ساعت)روي ميزان توليد فنول و ليگنان در بافت كالوس گياه دارويي (Linum usitatissimum L.) مورد بررسي قرار گرفت. جهت كالوس­زايي، ريزنمونه­هاي كوتيليدون در محيط كشت جامد MS حاوي 2 ميلي گرم در ليتربنزيل آمينوپورين (BAP) و 1 ميلي‌گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد (NAA) كشت شدند. ميزان تركيبات فنولي (با معرف فولين- سيوكالتيو)و ليگناني كل براساس روش اسپكتروفتومتريو به‌ترتيب بر حسب منحني‌هاي استاندارد گاليك اسيد و سزامين در طول مـوج­هاي 765 و 288 نانومتر اندازه­گيري شد. بيشترين مقدار وزن تر(8/9 گرم در زمان 24 ساعت) و وزن خشك كالوس (25/0 گرم) در همه بازه­هاي زماني مربوط به تيمار 45 ميلي­گرم در ليتر كلشي سين بود. حداكثر و حداقل مقدارليگنان در اين بازه­هاي زماني به‌ترتيب ازتيمارهاي 15 ميلي­گرم در ليتر (به‌طور ميانگين4/28 ميلي­گرم سزامين بر گرم وزن خشك) و 30 ميلي­گرم در ليتر (به‌طور ميانگين75/19 ميلي­گرم سزامين بر گرم وزن خشك) كلشي‌سين بدست آمد.نتايج نشان داد كه بيشترين (164ميلي­گرم گاليك اسيد بر گرم عصاره) و كمترين (6/145گاليك اسيد بر گرم عصاره) مقادير فنل دركالوس­ها به‌ترتيب متعلق به غلظت 60 و 30 ميلي­گرم در ليتر كلشي­سين بود. مطابق نتايج حاصله، ميزان توليد متابوليت­هاي ثانويه مهم گياه كتان مانند فنل و ليگنان تحت تيمارهايي از كلشي­سين افزايش يافت.

In this factorial study in a completely randomized design, the effect of different concentrations of colchicine (0, 15, 30, 45 and 60 mg/L) and different time intervals (12, 24 and 48 hours) on the amount of phenol and lignan production was investigated in the callus tissue of Linum usitatissimum L. For callus induction, cotyledon explants were cultured on solid MS medium supplemented with 2 mg/l 6-Benzylaminopurine (BAP) and 1 mg/l 1-Naphthaleneacetic acid (NAA).The total phenolic and lignan contents were measured by spectrophotometric method based on the standard curves of gallic acid and sesamin at 765 and 288 nm, respectively. The highest amount of fresh and dry weight of callus was related to 45 mg/l colchicine treatment. Maximum and minimum levels of lignin in experimental periods were obtained from 15 mg/l (in average 28.4 mg SE/ g DW) and 30 mg/l (in average 19.75 mg SE/ g DW) colchicine, respectively. According to the results, the highest (164 mg GA/g) and lowest (145.6 mg GA/g) levels of total phenol content were observed in 60 and 30 mg/l colchicine treatments, respectively. The results indicated that the production of valuable secondary metabolites such as phenol and lignan in flax callus were increased under some colchicine treatments.