اثرات متقابل باكتري‌هاي حل كننده فسفات (Bradyrhizobium japanicum) بر شاخص‌هاي رشد، غده‌بندي و جذب برخي عناصر غذايي در سويا

Interactive Effect of Phosphate Solubilizing Bacteria and Bradyrhizobium japonicum on Growth, Nodule Indices and Some Nutrient Uptake of Soybean

برخي ميكروارگانيسم‌‌هاي خاك توانايي انحلال فسفات‌هاي كم محلول را دارند. فسفر نقش مهمي در تغذيه گياه و تثبيت نيتروژن در لگوم‌ها ايفا مي‌كند اثرات متقابل سه گونه از باكتري‌‌هاي حل كننده فسفات (PSB) (Phosphate Solubilizing Bacteria) و باكتري (Bradyrhizobium japanicum) بر عملكرد و جذب N , P , K و شاخص‌هاي غده‌بندي در سويا (Glycin max L. CV. Harcor) در شرايط گلخانه‌اي مورد مطالعه قرار گرفت. آزمايش گلخانه‌اي به صورت فاكتوريل شامل چهار سطح باكتري‌ حل كننده فسفات (بدون باكتري‌ M0، (Pseudomonas putida) M1، (Aeromonas hydrophila) M2، (Pseudomonas fluorescens) M3)، دو سطح باكتري (Bradyrhizobium) (بدون باكتري B0 و با باكتري B1) و سه سطح كودفسفره (صفر=P2=58, P1=29, P0 ميلي‌گرم سوپر فسفات تريپل بر كيلوگرم خاك) در چارچوب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تكرار اجرا شد. موقع برداشت، وزن خشك بخش هوايي، وزن دانه در بوته، تعداد، وزن تر و وزن خشك گره‌هاي ريشه‌اي و غلظت N ، P ، K در بخش هوايي گياه اندازه‌گيري شد باكتري‌هاي حل كننده فسفات وزن خشك، درصد فسفر، پتاسيم، نيتروژن بخش هوايي گياه، تعداد، وزن تر و وزن خشك گره‌هاي ريشه‌اي را به‌طور معني‌دار افزايش دادند. (Bradyrhizobium) بر تمام شاخص‌هاي ذكر شده و وزن دانه در بوته تأثير معني‌دار و مثبت داشت. اثرات متقابل دو فاكتور فوق بر وزن خشك، درصد فسفر و نيتروژن بخش هوايي گياه معني‌دار شد. افزايش سطح كود فسفره وزن خشك، درصد فسفر و وزن دانه در بوته گياه را به طور معني‌دار افزايش داد. بيشترين مقدار فسفر در بخش هوايي گياه در بالاترين سطح كود فسفره (P2) وجود داشت ولي وزن خشك بخش هوايي گياه در سطح P1 و در حضور باكتري (Pseudomonas putida) تفاوت معني‌داري با سطح P2 آن نداشت.

Certain microorganisms in soil have phosphate solubilizing ability. Phosphorus has an important role in plant nutrition and N2 fixation in legumes. The interactive effect of three phosphate solubilizing bacteria (PSB) and Bradyrhizobium japonicum on yield and N, P, K uptake and nodulation of soybean root (Glycin max L. CV. Harcor) was studied under greenhouse conditions. In greenhouse experiment treatments consisted of a factorial combination of four levels of PSB (without PSB M0 ,Pseudomonas putida M1 , Aeromonas hydrophila M2 , Pseudomonas fluorescens M3) and two levels of B.japonicum (without bacterium B0 and with bacterium B1) and three levels of P(P0 = 0 , P1=29, P2 = 58 mg triple superphosphate/Kg soil) in a randomized complete block design with four replications. At harvest, shoot dry weight, seed weight, nodule number, dry and fresh weight of nodules and concentrations of N, P, K in shoot dry matter were measured. PSB significantly increased shoot dry weight, N, P, K concentrations in shoot, fresh and dry weight and number of root nodules. B.japonicum had positive significant effect on these parameters as well as on seed weight. Dual inoculation of plants with PSB and B.japonicum had significant effect on shoot dry weight, P and N concentrations in shoot. Increasing phosphorus levels significantly increased plant dry weight, shoot P concentration and seed weight. Highest P concentration in shoot was obtained at P2 level but in plants inoculated with P.putida, dry weight at P1 level was not significantly different from P2 level.