بررسي تأثير غلظت نمك‌هاي معدني، ساكارز و بنزيل آدنين بر آغازش رشد ساقه‌هاي رونـده سرخس بوستوني( Nephrolepis exaltata Schott cv. Bostoniensis)

Effects of Different Concentrations of Mineral Salt, Sucrose and Benzyladenine on Boston Fern (Neprolepis exaltata Schott cv. Bostoniensis) Runner Tips Initiation

سرخس بوستوني (Nephrolepis exaltata Schott cv. Bostoniensis) گياهي است برگساره‌اي و يكي از پرفروش‌ترين گياهان زينتي گلداني دنيا به شمار مي‌رود. اخيراً كشت درون شيشه‌اي اين گياه به علت محدوديت روش‌هاي متداول تكثير، گسترش زيادي يافته است. اين تحقيق به منظور تعيين بهترين محيط كشت جهت كشت اوليه و آغازش رشد ساقه‌هاي رونده صورت گرفت. ساقه‌هاي رونده گندزدايي شده در دوازده محيط كشت مختلف داراي 3 غلظت هورموني(0/5، 1 و 2 ميلي‌گرم در ليتر) بنزيل آدنين (BA)، دو غلظت نمك‌هاي معدني (نصف و يك چهارم) محيط موراشيگي و اسكوگ (MS) و دو غلظت ساكارز (20 و 30 گرم در ليتر) كشت شدند. اين آزمون به صورت آزمايش فاكتوريل در پايه طرح كاملاً تصادفي و در 4 تكرار انجام شد. بعد از مدت شش هفته تعداد و طول شاخساره‌هاي توليد شده از هر ساقه رونده اندازه‌گيري شد. در طي دوره آزمايش صفات كيفي مثل زمان تورم، زمان ظهور اولين برگچه و وجود اجسام سبز كروي نيز مورد ارزيابي قرار گرفتند. اجسام سبز كروي كه در واقع تجمعي از سرآغازه‌هاي جوانه‌هاي نابجا هستند در غلظت‌هاي يك و 2 ميلي‌گرم در ليتر BA مشاهده شدند. حداكثر تعداد شاخساره با طول كوچك در محيط كشت‌هاي داراي نصـف غلظت نمك‌هاي MS و 20 يا 30 گرم در ليتر ساكارز و غلظت‌هاي يك يا 2 ميلي‌گرم در ليتر BA به دست آمد. محيط كشت داراي نصف غظت نمك‌هاي MS، 20 گرم در ليتر ساكارز و يك ميلي‌گرم در ليتر BA با تعداد ميانگين 6 عدد شاخساره‌ 5 ميلي‌متري به عنوان محيط برتر معرفي شد.

Boston fern (Nephrolepis exaltata Schott cv. Bostoniensis) is an ornamental foliage plant considered today as one of the most marketable indoor pot plants. Due to the restriction of conventional propagation methods, mass propagation of this plant has increased through in vitro culture techniques. In the present study an attempt has been made to achieve the best medium for runner tip culture of Nephrolepis. At first, runner tips were disinfected by using 15% commercial bleach (5.25 % sodium hypochlorite) for 15 minutes. After that, explants were inoculated on 12 different initiation media using two concentrations of Murashige and Skoog (MS) mineral salts (1/2 MS and 1/4 MS), two concentrations of sucrose (20 or 30 g/l) and three concentrations of benzyladenine (BA), (2, 1 and 0.5 mg/l). The experiments were conducted in factorial arrangements in a completely randomized design with 4 replications. The number and height of shoots were measured after 6 weeks. During the experiment period, quality characters and time of leaf perimordia emergence and green globular body (GGB) formation were measured. The highest number of shoots with low height was achieved in media consisting half concentrations of MS mineral salts, 30 or 20 g/l sucrose and 1 or 2 mg/l BA. GGB formation also occured on media consisting 1 and 2 mg/l BA at all treatments. Microscopic investigations of GGB showed that they contain adventitious buds. Medium, containing ½ MS, 20 g/l sucrose and 1 mg/l BA was found to be the best.