ارزيابي اثرات محيط زيستي پساب آبزي پروري بر جوامع كفزي، مطالعه موردي: تالاب گميشان، استان گلستان

Environmental Impact Assessment of Aquaculture Effluent On Benthic Fauna; Case Study: Gomishan Wetland, Golestan Province

آبزي ­پروري از جمله فعاليت­ هاي انساني است كه توسعه كنترل ­نشده آن بر محيط ­زيست اطراف، اثرات منفي دارد و پايش زيستي يكي از راه ­هاي بررسي آن است. در اين مطالعه، اثرات محيط ­زيستي پساب مزارع پرورش ميگو بر اجتماع كفزيان تالاب گميشان بررسي شد. جهت نمونه ­برداري از جوامع كفزي، 6 ايستگاه تعيين و نمونه ­ها به ­صورت ماهانه و به مدت يك ­سال جمع ­آوري شدند و از پنج شاخص جهت بررسي وضعيت كيفي تالاب گميشان استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين كفزيان برابر با 31934 تعداد در مترمربع و بيش ­ترين فراواني مربوط به خانواده Pyrgulidae بود. مصب رودخانه گرگان­رود بيش ­ترين فراواني را در بين ايستگاه ­هاي نمونه ­برداري نشان داد. مقايسه تراكم در ماه ­هاي مختلف نيز بيش ­ترين فراواني را در سه ماه نخست سال نشان داد و با آغاز فصل تابستان، تراكم كاهش يافت. با شروع خروج پساب مزارع پرورش ميگو از شهريور، ميانگين فراواني روند صعودي در پيش گرفت، ولي در چهار ماه پايان سال، از فراواني آن ­ها مجدداً كاسته شد. بررسي مقادير شاخص مارگالف و شانون-وينر در ماه ­ها و ايستگاه ­هاي مختلف نشان دهنده آلودگي در اين تالاب بود. با محاسبه شاخص سيمپسون مشخص شد با افزايش آلودگي در تالاب در كنار كاهش حجم آب، توزيع كفزيان رو به يكنواخت ­تر شدن است. شاخص پيلو با ميانگين 0/4، تفاوت معني ­داري در بين ايستگاه ­ها و ماه ­هاي مختلف نمونه ­برداري نشان نداد. بررسي شاخص پراكنش نيز لكه ­اي بودن پراكنش كفزيان را تاييد نمود. در مجموع، كيفيت آب در تالاب گميشان نامطلوب ارزيابي شد و ضرورت اعمال سياست ­هاي مديريتي كارآمد به ­منظور بهبود كيفيت آب در اين تالاب بين­ المللي مشخص گرديد.

Aquaculture is one of the human activities in which uncontrolled development has negative effects on the environment and biomonitoring can be used to explore it. In this study, the environmental impacts of shrimp farms effluents on macroinvertebrate communities in Gomishan Wetland were investigated. Sampling was performed from six stations monthly for one year and five biological indices were used to investigate the quality status. The results showed that the average density of macroinvertebrate communities was 31934 individual/m2 and the most frequent family was Pyrgulidae. The maximum density among stations was observed in Gorganrood River mouth station. The comparison of density in different months showed that in the first three months of the year, the it was higher than the others; Then, the frequency decreased in summer. Along with the depletion of shrimp farms effluents into the Gomishan Wetland in August, the average abundance of macroinvertebrates increased, but it reduced again in the last four months of the year. The Margalf and Shannon-Weiner indices in different months and stations indicated pollution in this wetland. By calculating the Simpson index, it was found that by increasing the pollution, along with the reduction of water volume, the distribution of macroinvertebrates became more uniform. Pielou index with the mean of 0.4 showed no significant differences between different stations and months. Also, the study of distribution index confirmed the clumped distribution. The water quality in Gomishan Wetland was undesirable, indicating the necessity of effective management policies to improve the water quality in this international wetland.