رابطه ويژگي‌هاي خاك با قارچ‌هاي ميكوريز آربسكولار همزيست با زالزالك (Crataegus pontica)

The relationship between soil characteristics and arbuscular mycorrhiza fungi associated with Crataegus pontica

همزيستي قارچ‌هاي ميكوريز با ريشه‌ي گياهان عالي، يكي از مهمترين انواع همزيستي اجباري در طبيعت بوده كه فوايد بسياري از جمله جذب آب و عناصر غذايي براي گياه ميزبان دارد. هدف از اين مطالعه، بررسي رابطه‌ي فراواني اسپورها و كلينيزاسيون ريشه‌ي درخت زالزالك با عوامل محيطي در جنگل‌هاي زاگرس است. بدين منظور در مناطق ديناركوه در شهرستان آبدانان و ارغوان در شهرستان ايلام، 54 نمونه از خاك به همراه ريشه از عمق 30-0 سانتي‌متري تهيه گرديد. نمونه‌هاي خاك جهت استخراج و شناسايي قارچ‌هاي همزيست، اندازه‌گيري فراواني اسپور قارچ‌ها، تعيين درصد كلينيزاسيون و اندازه‌گيري ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك (بافت خاك، وزن مخصوص ظاهري، ضخامت لاشبرگ، اسيديته، شوري، پتاسيم قابل جذب، فسفر ،ماده آلي، نيتروژن) به آزمايشگاه منتقل شدند. نتايج نشان داد كه در مجموع 13 گونه قارچ ميكوريز با درختان زالزالك همزيستي دارند كه گونه‌هاي Claroideoglomus etunicatum و Glomus caesaris بيشترين فراواني و گونه‌هاي Acaulospora thomii و Entrophospora infrequens كمترين فراواني را دارا بودند. نتايج همچنين نشان داد كه فراواني اسپور قارچ ها در رويشگاه ديناركوه از رويشگاه ارغوان بيشتر مي‌باشد. نتايج همبستگي پيرسون نشان داد كه بين درصد كلينيزاسيون و فراوني اسپور با پتاسيم و pH خاك همبستگي مثبت معني‌داري وجود دارد. نتايج آناليز تحليل ﻣﺆلفه‌هاي اصلي نيز نشان داد كه درصد كلينيزاسيون و فراوني اسپور قارچ‌ها از بين عوامل محيطي تنها با پتاسيم و ميزان لاشبرگ همبستگي معني‌دار مثبتي دارد.

Arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) are one of the most symbiotic in nature that has forced many benefits, including the absorption of water and nutrients in host plants. The purpose of this study was to investigate the relationship between AMF associated with Crataegus pontica and environmental factors. For this purpose, 54 samples of soil and root were collected from a depth of 0-30 cm. Soil samples for extraction and identification of fungi and physico-chemical properties (soil texture, bulk density, thickness of the litter, pH, EC, potassium, phosphorus, organic matter, nitrogen) were transferred to the laboratory. The results showed that 13 species of AMF species associated with Crataegus pontica trees. Claroideoglomus etunicatum and Glomus caesaris were the most and Acaulospora thomii and Entrophospora infrequens were the least species. Also, the results showed that the frequency of fungal spores in the Dinarkoh habitat were more than Arghavan habitat. Furthermore, there are significant correlation between root colonization, spore frequency and soil potassium and pH. The results of principal component analysis showed that there are significant correlation between colonization and spore density and soil potassium and litter thickness.