ريز ازديادي گياه دارويي آب بشقابي ( .Centella asiatica L)

(Micropropagation of Centella asiatica L. (A Medicinal Plant

(.Centella asiatica L) از جمله گياهان دارويي پرمصرف و محبوب در سراسر دنيا است كه در خاورميانه، اروپا و آمريكا داراي محبوبيت فراواني است. اين گياه داراي خواص ضد باكتري و ضد قارچي بوده و در درمان آسم و برونشيت نيز به كار مي‌رود. در سال‌هاي اخير به دليل بهره‌برداري نامحدود و بدون برنامه از اين منبع گياهي، و تلاش‌هاي ناكارآمد در احياي اين گونه گياهي دارويي ارزشمند، ذخيره گياهي (.Centella asiatica L) در طبيعت به طور چشمگيري كاهش يافته و در معرض خطر نابودي قرار دارد. در همين راستا علاقه به تكنيك‌هاي كشت in vitro از جمله تكنيك ريزازديادي از طريق كشت بافت جهت تكثير اين گياه ارزشمند افزايش يافته است. در اين پژوهش نيز ريزازديادي اين گياه از طريق كشت بافت گياهي براي نخستين بار در ايران توسط ريزنمونه‌هاي گره‌اي بررسي شد. جهت تكثير، بخش‌هاي گره‌اي از نمونه‌هاي جمع‌آوري شده از عرصه در استان گيلان، پس از سترون‌سازي در محيط كشت MS حاوي -1 mgL1 BA و -1 mgL 0/1 IBA مستقر گرديدند. پس از يك ماه، ريزنمونه‌هاي رشد يافته به منظور دست‌يابي به بهترين تيمار شاخه‌زايي، تحت 9 تيمار هورموني مختلف مورد آزمايش قرار گرفتند. با بررسي نتايج، محيط كشت MS حاوي -1 mgL 0/5 BA و -1 mgL 0/5 2ip و -1 mgL 0/1 NAA به عنوان تيمار برتر شاخه‌زايي معرفي شد. جهت ريشه زايي و سازگاري در گلخانه، بررسي 11 تيمار هورموني مختلف در محيط كشت MS نشان داد كه تيمار حاوي -1 mgL 0/5 IBA بهترين نتايج را در برداشته است.

Centella asiatica (L.) is a popular and highly usable herb in the Middle East, Europe and the United States. It has anti-bacterial and anti-fungal properties, and is also used to treat asthma and bronchitis. In recent years, due to overexploitation, and ineffectual efforts to revitalize this valuable herbal source, the abundance of C. asiatica (L.) in nature has suffered significantly, increasing the risk of its extinction. Therefore, interest in micropropagation of this valuable herb through in vitro plant tissue culture techniques has grown considerably. In this study also, for the first time, the micropropagation of this valuable medicinal plant was carried out through plant tissue culture by nodal explants. In order to proliferation, nodal explants collected from herbal material in Gilan province, after sterilization were cultured in MS medium supplemented with BA 1 mgL-1and IBA 0.1 mgL-1. After 1 month, For studying the in vitro shoot proliferation responses, free-contaminated shoot explants were cultured in 9 treatments of modified MS medium, and MS medium supplemented with BA 0.5 mgL-1, 2ip 0.5 mgL-1 and NAA 0.1 mgL-1 was selected as the best treatment. In the comparison of the effect of 11 different hormonal treatments in MS medium on rooting percentage and acclimatization, the MS medium supplemented with IBA 0.5 mgL-1 was chosen as the best treatment.