كليدواژه :
ذرت , سرزني , تراكم بوته , عملكرد دانه , اجزاي عملكرد
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تأثير عمل سرزني بعد از گرده افشاني و تراكم بوته بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ذرت رقم سينكل كراس 704 از گروه ديررس، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال 1383 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه اجراي گرديد . تراكم بوته در سه سطح 53000 ، 66000 ، 88000 بوته در هكتار به عنوان فاكتور اصلي و تيمار سرزني نيز در سه سطح عدم قطع گل تاجي (شاهد)، قطع فقط گل تاجي وقطع گل تاجي همراه با حذف 3 برگ بالاي بلال اصلي، به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج اين بررسي نشان داد كه تعداد بلال در بوته با افزايـش تراكم بوته روند كاهشي داشت و بيشترين تعداد بلال در بوته در تيمار اثر متقابل تراكم 53000 بوته در هكتار و قطع گل تاجي و سه برگ بالاي بلال اصلي به دست آمد. بيشترين تعداد دانه در بلال در تراكم 53000 بوته در هكتار مشاهده شد و بالاترين ميزان وزن دانه در بلال در اثر اعمال تيمار قطع گل تاجي و به دليل كاهش رقابت گل تاجي و سنبله ماده در كسب مواد فتوسنتزي به دست آمد. در ميان تيمارهاي سرزني، بالاترين عملكرد دانه با اعمال تيمار قطع گل تاجي به دست آمد. شاخص برداشت با افزايش بيوماس كل گياه ذرت همراه بود و در بوته‌هاي سرزني شده نسبت به شاهد برتري نسبي نشان داد. مهم‌ترين صفات تعيين كننده ميزان عملكرد دانه عبارت‌اند از: شاخص برداشت بلال، قدرت منبع و مخزن، وزن هزار دانه كه افزايش كمي اين صفات در تركيب با جذب بيشتر تشعشع خورشيدي منجر به دست‌يابي به بيشترين عملكرد دانه مي‌شود. نتايج اين آزمايش نشان داد تراكم بوته را مي‌توان به منظور حصول حداكثر عملكرد دانه، همراه با قطع تاج گل بعد از مرحله گرده افشاني تا 88000 بوته در هكتار افزايش داد و تراكم مطلوب بالاتري را براي ذرت فراهم ساخت.
چكيده لاتين :
To evaluate the effect of plant density and detopping on grain yield, protein content biological yield harvest index, growth indices, number of cob in each plant, No. of row per ear, No. of grain in each row, thousand seed weight of corn (Zea mays L. ar. SC 704), an experiment was conducted at the experimental statues of Research Center of Uremia Agricultural College in 2004. The Treatment design was split plot in randomized complete block design with four replications. The main plots included plant density at three levels (53000, 66000, and 88000 Plants/ha) and the subplets comprised three levels: (1) no detopping (control) (2) removing canopy only and (3) removing canopy and three leaves above the node. Analysis of Variance of data showed that both detopping treatment and plant density influenced the number of kernel per ear ,1000 grain weight, ear weight, total dry weight of biomass, seed yield and harvest index. Canopy detopping led to a marked increase in photo assimilateion import grains. The highest plant density evaluated, 88000 plants per hectare with detopping of three above leaves had the highest number of cobs per square meter. In plant density of 53000 plants per hectare and canopy detopping treatment, the number of grain per ear was greater than other densities. The efficiency of harvest index increased under corn detopping compared with control, and this increase with an increase in photosynthesis contributed to grain yield. It was concluded that major increase in grain yield under high plants density and tassel detopping was due to improvement of physiological indices.
