مدل سازي رگرسيوني غيرخطي رفتار جوانه زني بذور چاودار وحشي و دم روباهي، تحت اثرات دگرآسيبي گياهان نعناع فلفلي، كاسني و مريم گلي

Nonlinear regression modelling of rye and foxtail germination behavior under allelopathic effects of peppermint, chicory and sage

مرحله جوانه‌زني از اساسي‌ترين مراحل رشد گياهان است كه تحت تاثير منفي مواد شيميايي منتشر شده از اجزاي مختلف گياهان ديگر قرار مي‌گيرد. امروزه استفاده از تركيبات طبيعي دگرآسيب به عنوان جايگزين مناسبي براي تركيبات سنتتيك، مي‌باشد. به اين منظور آزمايشي به صورت فاكتوريل بر مبناي طرح كاملا تصادفي با سه فاكتور و در سه تكرار انجام شد. فاكتور اول شامل دو گياه علف هرز چاودار وحشي (Secale cereale) و دم‌ روباهي (Alopecurus myouroides)، فاكتور دوم شامل عصاره سه گياه دارويي نعناع فلفلي (Metha piperita L)، كاسني (Cichorium intybud L) و مريم‌گلي (Salvia officinalis) و فاكتور سوم نيز 5 سطح شامل سطح 0 (آب مقطر به عنوان تيمار شاهد)، 5، 25، 50 و 100 درصد از عصاره آبي حاصل از اين گياهان بود. عصاره‌هاي نعناع فلفلي و مريم‌گلي داراي اثرات دگرآسيبي قوي‌تري در رفتار جوانه‌زني و رشد گياهچه چاودار وحشي بود، در حالي كه موثرترين عصاره در كاهش درصد جوانه‌زني علف هرز دم‌روباهي، نعناع فلفلي بود. كمترين طول ساقه‌چه هر دو گونه علف هرز از عصاره‌هاي 50 و 100 درصد گياهان كاسني و مريم‌گلي حاصل شد. مدل‌سازي انجام شده، بهترين مدل‌ها به منظور تفسير نتايج رفتار جوانه‌زني علف هرز‌ دم‌روباهي در اثر عصاره‌هاي مختلف نعناع فلفلي، كاسني و مريم‌گلي به ترتيب رشنال مدل (Rational Model)، ام ام اف (MMF) و راتكاوسكي مدل (Ratkowsky Model) و چاودار وحشي به ترتيب فرازداغي- حريس (Farazdaghi-Harris)، مديفايد (Modified Power) و مدل لجستيك (Logistic) بود.

Germination is one of the essential period of plants growth that can be affected by chemical agents released by means of other plants. Nowadays, utilization of allelopathic natural compounds is a good alternative to synthetic compounds. Therefore, a factorial experiment was conducted that based on completely randomized design (CRD) with 3 replications. Treatments were included two weeds [wild rye (Secale cereale) and foxtail (Alopecurus myouroides)], three medicinal plants [peppermint (Mentha piperita), chicory (Cichorium intybus) and sage (Salvia officinalis)] and 5 level of aqueous extract (0, 5, 25, 50 and 100 percent). The mean of data was analyzed using Duncan test at 1% probability level. Nonlinear regression models were used to quantify the germination response. Peppermint and sage extracts have more effects than chicory on wild rye germination percentage and seedling growth. While, peppermint extract was the most effective in germination percentage of foxtail. The minimum plumule length of both weed species was obtained from 50 and 100% concentration of chicory and sage extract. The best fitted models of germination percentage of foxtail in different extracts concentration of peppermint, chicory and sage were Rational Model, MMF and Ratkowsky Model, respectively. Also, for wild rye were Farazdaghi-Harris, Modified Power and Logistic, respectively.