كليدواژه :
ذرت , شاخص سطح برگ , دوام سطح برگ , سرعت رشد محصول , عملكرد
چكيده فارسي :
تبيين رابطه احتمالي بين شاخص‌هاي فيزيولوژيك رشد و عملكرد گياه زراعي، در مديريت توليد گياهان زراعي حائز اهميت مي‌باشد. بدين منظور پژوهشي در سال 1383، با پنج هيبريد ذرت شامل سينگل‌كراس‌هاي 704، 700، 647، 604 و 301 به صورت دو آزمايش جداگانه، هر كدام در قالب يك طرح بلوك كامل تصادفي با 4 تكرار، يكي در محيط بدون تنش (آبياري پس از70 ميلي‌متر تبخير) و ديگري در محيط تحت تنش خشكي (آبياري پس از 105 ميلي‌متر تبخير) در اصفهان به اجرا در آمد. تراكم 95000 بوته در هكتار (فاصله روي رديف 15 و بين رديف 70 سانتي‌متر) استفاده شد. تنش خشكي اثر معني‌داري بر صفات حداكثر شاخص سطح برگ (LAImax)، دوام سطح برگ (LAD)، دوام سطح برگ در مرحله خطي رشد (LADLinear)، دوام سطح برگ از گرده‌افشاني تا رسيدگي فيزيولوژيك (LADs-m) و روز تا كاكل‌دهي به جاي گذاشت. نتايج به‌دست نشان داد كه هم‌بستگي مثبت و معني‌داري بين سرعت رشد محصول طي مرحله خطي (CGRLinear) با LAImax، LAD، LADLinear و LADs-m وجود داشت. عملكرد بيولوژيك هم‌بستگي مثبت معني‌داري با LAImax و LADs-m نشان داد. هم‌بستگي مثبت و بسيار معني‌داري بين عملكرد و اجزاي عملكرد شامل تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در متر مربع و هم‌چنين شاخص برداشت به دست آمد كه در اين بين، تعداد دانه در متر مربع بيش‌ترين هم‌بستگي را با عملكرد دانه نشان داد. CGRLinear و LAImax هم‌بستگي مثبت و معني‌داري با عملكرد دانه نشان دادند. در نهايت مي‌توان نتيجه گرفت كه اگرچه افزايش LAImax منجر به افزايش CGRLinear و در نتيجه افزايش توليد ماده خشك مي‌گردد، اما با عنايت به آن‌كه هم‌بستگي معني‌داري بين توليد ماده خشك و شاخص برداشت وجود نداشت، ظاهراً در ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه و در شرايط مطالعه حاضر، تسهيم زيست توده به بخش اقتصادي عملكرد كل، ضرورتاً با وضعيت LAI اين ژنوتيپ‌ها هم‌روند نمي‌باشد.
چكيده لاتين :
Defining interrelationship of growth analysis factors and yield of crop plants is important in the field crop production practices. This research was aimed at studying growth factors and grain yield of five maize hybrids, consisting of S.C.704, S.C.700, S.C.647, S.C.604, and S.C.301, using two 4-replicate RCBD experiments in Isfahan, in Summer 2004. While one experiment was irrigated normally, the other one was conducted under delayed irrigation conditions. Maize plants were seeded at 95000 plants/ha in 8-row plots, with rows spaced 0.70m apart and 0.15m distance between plants on each row. Delayed irrigation led to a significant decrease in LAImax, LAD, LADLinear and LADs-m, but a significant increase in days to silking. While CGRLinear significantly correlated with LAImax, LAD, LADLinear and LADs-m, a significant correlation was observed between total biomass and grain yield. CGRLinear, LAImax, and LADs-m significantly correlated with total biomass, and grain yield significantly correlated with yield components, harvest index, CGRLinear and LAImax. In conclusion, an increase in LAImax resulted in a higher CGRLinear and in turn a greater total biomass. But, considering no significant correlation between total biomass and harvest index, it appears that with the genotypes and under conditions of the present study, allocation of dry matter to grain production did not correlate with the leaf area attributes of corn.
