بررسي تأثير عوامل فيزيوگرافيك بر تنوع گياهي جنگل‌هاي بنه در استان فارس (مطالعه موردي: جنگل تحقيقاتي بنه)

Investigating the effect of physiographic factors on plant diversity in wild pistachio forests in Fars province Case study, wild pistachio Research Forest

مطالعات تنوع زيستي در جنگل تحقيقاتي بنه به مساحت9374 هكتار در جنوب غربي استان فارس و در محدوده طول جغرافيائي'30 º52 تا '40º52 و عرض جغرافيائيº 29 تا '15º 29 انجام شد. تعداد 72 خط‌نمونه به‌طول50 متر در اين عرصه به‌صورت سيستماتيك تصادفي توزيع و نمونه‌برداري شد. در هر قطعه‌نمونه فهرست گونه‌هاي بوته‌اي، درختچه‌اي و درختي موجود تهيه و در نمونه‌برداري، فراواني و تعداد آن‌ها برداشت گرديد. محدوده موردنظر بر اساس پستي‌وبلندي منطقه با استفاده از نرم‌افزارArc GIS به‌طبقات مختلف شيب (در سه سطح كمتر از 10 درصد و 10 تا 30 درصد و بيش از 30 درصد)، جهات جغرافيايي (در چهار جهت اصلي شمال، جنوب، شرق و غرب) و ارتفاع از سطح دريا (در سه سطح كمتر از 1800 متر و 1800 تا 2000 متر و بيش از 2000 متر از سطح دريا) تقسيم گرديد. شاخص‌هاي مختلف غنا، تنوع و يكنواختي با استفاده از نرم‌افزارPAST محاسبه و در طبقات يادشده باهم مقايسه شدند. بيش‌ترين تنوع و غنا در طبقه شيب بيش از 30 درصد مشاهده مي‌گردد. بر اساس شاخص‌هاي بررسي‌شده طبقه شيب 10 تا 30 درصد داراي بالاترين يكنواختي است. جهت شمال از تنوع بيشتري نسبت به جهت‌هاي ديگر برخوردار است. شاخص‌هاي يكنواختي حاكي از يكنواختي بيشتر در جهت شرق هستند. شاخص غنا بيش‌ترين مقدار را براي جهت شمال نشان مي‌دهد. بررسي شاخص‌هاي تنوع بين طبقات ارتفاعي در اين منطقه نشان داد كه تنوع، يكنواختي و غنا در طبقه ارتفاعي بيش از 2000 متر از سطح دريابيش از ساير طبقات ارتفاعي است. نتايج نشان داد كه عوامل پستي‌وبلندي زمين به شكل تأثيرگذاري در تنوع گياهي منطقه دخالت دارد.

A biodiversity investigation was carried out in the wild pistachio research forest located in southwest of Fars Province between 52˚ 30́́ to 52˚ 40́́ longitude and 29˚ to 29˚ 15́ latitude in an areaof 9374 Ha area. 72 sampling transects fifty meters long were designated using systematic-random design. In each sampling plot a list of bush, shrub, and tree species and their abundance were recorded. The area was divided into 3 slope levels (level 1: >10%., level 2:10%-30%., and level 3: <30 %), 4 aspects levels (north, east, south, and west) and 3 altitudinal levels (level 1: >1,800 m., level 2: 1,800–2,000 m., and level 3: <2,000 m. a.s.l.) using ARC GIS softwear. Data were analyzed using different indices of heterogeneity, richness and evenness by PAST software and were compared in each of the abovedivisions. Gratest heterogeneity and richness indices were observed in area with slope greater than 30%. Results show that the area with 10-30 percent slope has the highest uniformity. Also, indices of heterogeneity and richness showed that north aspect has higher value than the other directions. Evenness indices indicate that the east direction has greater uniformity. Diversity indices among altitudinal levelrevealed that diversity,eveness and richness in altitudes greater than 2000 meter above see level is more than other altitudinal levels. The results showed that the vegetation diversity of the region are affected by the physiographical condition.