ارزيابي توان بوم شناسي به منظور توسعه گردشگري با رويكرد تلفيقي AHP و GIS در محور گردشگري قشلاق سنندج

Evaluating Ecological Capacity for Development of Tourism with Integrated Approach of AHP and GIS in the Gheshlagh Tourism Route of Sanandaj

لازمه گريز از پيامدهاي نامطلوب گردشگري و دستيابي به الگوي بهينه توسعه گردشگري، برنامه‌ريزي زمين و ارزيابي توان بوم ­شناسي است. پژوهش حاضر با هدف شناسايي و مكان‌يابي پهنه‌هاي مناسب اكوتوريسم در مسير گردشگري قشلاق سنندج انجام شد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي - تحليلي، مطالعات كتابخانه‌اي، ميداني و هم‌چنين استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS بود. به همين منظور لايه‌هاي اطلاعاتي مورد نياز شامل نقشه‌هاي سطوح ارتفاعي، شيب، جهت شيب، پوشش گياهي، مخاطرات طبيعي، كاربري اراضي و منابع آبي تهيه­ شدند. متغيرها با استفاده از مدلAHP و بر اساس نظر متخصصين ارزش‌گذاري شدند. سپس با استفاده از تحليل‌گرهاي فضايي در محيط GIS خروجي‌هاي موردنظر از نقشه‌هاي مرجع تهيه و ضمن اين نقشه‌ها در محيط GIS با استفاده از عملگر جمع جبري، خروجي نهايي پهنه‌بندي فضايي گردشگري به‌دست آمد. نتايج در پنج طبقه مطلوبيت محاسبه و نشان­داد كه حدود 20 درصد از منطقه مناسب قابليت توسعه گردشگري و حدود %20 از منطقه قابليت توسعه به‌صورت متوسط با رعايت جوانب بوم ­شناسي را دارا است. حدود %33 هم ممنوع بودن توسعه گردشگري منطقه را نشان­داد. نتايج اين تحقيق را مي‌توان به‌عنوان شاخصي جهت توسعه كاربري‌هاي مناسب و بهينه در چارچوب طرح‌هاي اقتصادي در منطقه، مورد استفاده قرار داد.

The unavoidable requirement to avoid the undesirable consequences of tourism and to achieve optimal pattern of tourism development is land planning and ecological capability assessment. The purpose of this study was to identify and locate the appropriate ecotourism zones on the route of the Gheshlagh tourism in Sanandaj, Kurdistan, Iran. The research method was descriptive-analytic, library and field studies, as well as the use of GIS geographic information system. For this purpose, required layers of information including altitude, gradient, slope, vegetation and water resources were prepared. In the next step, variables were evaluated using the AHP model and experts’ opnion. Then, using spatial analyzers in the GIS environment, the outputs were derived from the reference maps, and the overlay of these maps in the GIS environment using the algebraic aggregation operator was the final output of the tourism spatial zonation.The results were calculated in five classes of utility and showed that about 20% of the region is suitable for development of tourism and about 20% of the region has the ability to develop moderately with ecological aspects. About 33% of the total area showed prohibited tourism development. The results of this research can be used as an indicator for the development of appropriate and optimal applications within the framework of economic projects in the region.