پديد آورندگان :
مومزايي، اعظم دانشگاه يزد - دانشكده منابع طبيعي - گروه مهندسي آبخيزداري، يزد , طالبي، علي دانشگاه يزد - دانشكده منابع طبيعي - گروه مهندسي آبخيزداري، يزد , امامي، نعيم مركز تحقيقات منابع طبيعي، چهارمحال و بختياري. شهركرد
كليدواژه :
منطق بولين , مكان يابي , مقايسه ي زوجي , شاخص تناسب
چكيده فارسي :
سدهاي زيرزميني سازه هايي هستند كه جريان طبيعي آبهاي زيرزميني را مسدود نموده و سبب ايجاد ذخاير آبي در زيرزمين مي شوند. در مناطق خشك كه محدوديت منابع آب وجود دارد، مي توان با احداث اين سازه ها منابع آب را مديريت نمود. هدف از اين پژوهش، گزينش مكان مناسب جهت احداث سد زيرزميني در حوزه هاي آبخيز شهركرد و مرغملك، بر پايهي معيارها و ضوابط مكانيابي ميباشد. در فرآيند مكانيابي مي بايست معيارهاي مختلفي مورد ملاحظه قرار گيرد، بنابراين كاربرد روشهايي كه قادر به تأمين معيارهاي مورد نظر باشند، ضروري است. بدين منظور در اين پژوهش از قابليتهاي سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده شد. براي اولويت بندي مناطق، معيارها و زيرمعيارهايي چون آب (كميت، كيفيت)، مخزن (عمق مخزن، شيب مخزن، نفوذپذيري و سطح مخزن)، محور (طول محور، عمق محور و ليتولوژي تكيه گاه ها) و عوامل اقتصادي- اجتماعي (فاصله از روستا، فاصله از جاده، تأمين نياز آبي شرب-كشاورزي-صنعتي، تأثير بر منابع آبي) استفاده شد. كميت آب با وزن 0/83، بيشترين وزن را به خود اختصاص داد. در نهايت از 60 مكان مناسب در منطقه ي مورد مطالعه در مرحله ي حذفي (منطق بولين)، تنها 15منطقه براي اولويت بندي معرفي شد. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه بهترين محورها براي احداث سد زيرزميني، در بستر آبرفتي رودخانه هايي با جريان زيرسطحي بالا، حجم مخزن زياد، همچنين حجم رواناب بالا و شيب پايين و نفوذپذيري بالا بوده است.
چكيده لاتين :
Underground dams are structures blocking the natural flow of groundwater and provide groundwater
resources. In arid regions with limited water resources, it can be managed by constructing these
structures. The purpose of this study was to select suitable site for the construction of underground dams
in ShahreKurd and Marghmalek watersheds based on site selection criteria. As several different criteria
should be considered, it is essential to use methods that are capable of fulfilling the desired criteria. For
this purpose, GIS and Analytical hierarchy process (AHP) were used in this research. To prioritize the
areas, different criteria and sub-criteria such as water (quantity, quality), reservoir (reservoir depth,
reservoir slope, permeability and reservoir area), axis (axis length, axis depth and lithology of the
supports) and socio-economic factors (distance from rural areas, distance from road, drinking, agricultural
and industrial water supplies, and impact on water resources) were considered. The water quantity with a
weight of 0.83 had the highest rank. Finally, 15 regions were introduced for prioritization out of 60
suitable sites in the study area using Boolean logic. The results showed that the best axes for underground
dam construction were located in alluvial beds of low slope, high-flow rivers, with large reservoir
volume, high runoff, and high permeability.
