مطالعه تغييرات هيستوفيزيولوژيك غده تيروئيد گربه كوسه عربي Chiloscyllium arabicum خليج فارس در دو فصل توليدمثلي و غيرتوليدمثلي

Study of thyroid histophysiological alterations in Chiloscyllium arabicum from the Persian Gulf in breeding and non - breeding seasons

در تحقيق حاضر، 50 قطعه گربه كوسه ماهي عربي (Chiloscyllium arabicum) در دو فصل توليدمثلي (بهار) و غيرتوليدمثلي (پاييز) از آب هاي بندر بحركان واقع در شمال خليج فارس صيد شد. نمونه خون از سياهرگ دمي ماهيان اخذ و سپس پلاسما جداسازي شد. غلظت هورمون هاي T3، T4 و TSH به روش الايزا در پلاسماي خون اين ماهيان اندازه گيري شد. همچنين، نمونه هاي بافتي از غده تيروئيد ماهيان اخذ و به مايع ثبوت بوئن منتقل شد. جهت مطالعات بافت شناسي، از نمونه ها به روش معمول بافت شناسي قالب هاي پارافينه تهيه شد. سپس برش هاي ميكروسكوپي به ضخامت 6-5 ميكرومتر از قالب هاي پارافينه تهيه و مورد رنگ آميزي هماتوكسيلين-ائوزين قرار گرفتند. بر اساس نتايج، غده تيروئيد به صورت يك غده داراي كپسول، متراكم و تك لوبي مشاهده گرديد. اين غده متشكل از فوليكول هاي تيروئيدي كروي بود كه توسط لايه اي از سلول هاي پوششي كه شكل آنها با توجه به ميزان فعاليت غده تيروئيد در دو فصل متفاوت بود، پوشيده شده بود. فوليكولها توسط مايع كلوئيدي ژلاتيني داراي واكوئل پر شده بودند. در فصل توليد مثل، فوليكولهاي تيروئيدي عمدتا كوچك بوده و توسط لايه اي از سلول پوششي مكعبي بلند پوشيده شده بودند و تعداد زيادي واكوئل در مايع كلوئيدي مشاهده شد. در فصل غيرتوليد مثلي فوليكولها عمدتا، بزرگ بوده و داراي لايه اي از سلول هاي سنگ فرشي و مايع كلوئيدي با تعداد كمي واكوئل بودند. . از طرفي، غلظت هورمونهاي T3، T4 و TSH در فصل توليدمثلي نسبت به فصل غيرتوليدمثلي افزايش معنيداري داشت. ارتفاع بافت پوششي فوليكولها و غلظت هورمونهاي تيروئيدي (ميزان فعاليت تيروئيد) در C. arabicum به طور معني داري در طي فصل توليدمثلي افزايش يافت به نظر مي رسد اين تغييرات در غده تيروئيد داراي ارتباط تنگاتنگي با تغييرات جنسي دراين ماهي مي باشد.

In the present investigation, 50 mature Arabian carpet shark (Chiloscyllium arabicum) were caught at the Bahrakan Port, located at the north of the Persian Gulf, in both autumn (non-breeding) and spring (breeding) seasons. Blood samples were collected from the caudal vein and the plasma was separated. Triiodothyronine (T3), Thyroxin (T4) and thyroid stimulating hormone (TSH) were measured in plasma samples using ELISA method. Also, tissue samples were taken from thyroid and fixed in bouin,s solution. Tissue samples pass through the routine histological method and 5-6 μm thick sections were prepared. Tissue sections were stained using hematoxylin and eosin method. Based on the results, the thyroid gland was observed as a capsulated compact unilobed gland in C. arabicum. Thyroid gland composed of round follicles coated with follicular cells varied in shape based on the thyroid activity during two breeding and non-breeding seasons. Thyroid follicles were filled with the gelatinous colloid with vacuoles. In the reproduction season, most of the thyroid follicles were small in size with a layer of high cuboidal epithelial cells and high number of vacuolated colloid; however, the large follicles coated with squamous epithelium and less vacuolated colloid were common in the non-breeding season. On the other hand, the amounts of T3, T4 and TSH were significantly higher in the breeding than that in the non-breeding seasons. The results showed that the height of thyroid follicles epithelium and plasma concentration of thyroid hormones (thyroid activity) in C. arabicum increased significantly during the breeding season. It is suggested that the seasonal changes in thyroid gland were closely related to sexual changes in this fish.