تاثير آموزش خودمراقبتي به روش سرويس پيام كوتاه بر خودكارآمدي و تبعيت از رژيم دارويي در نوجوانان مبتلا به صرع

The Effect of Self-care Education Based on Short Message Service on Self-efficacy and Adherence to the Medication Regimen in Adolescents with Epilepsy Referred to Iran Epilepsy Association of in 2016

مقدمه: مراقبت از خود در بيماري‌هاي مزمن، بر روي بررسي و كنترل علائم بيماري، پذيرش رژيم درماني، حفظ شيوه زندگي سالم و عملكرد روزانه دلالت مي‌كند. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير آموزش خود‌مراقبتي به روش سرويس پيام كوتاه بر خود‌كارآمدي و تبعيت از رژيم دارويي در نوجوانان مبتلا به صرع مراجعه كننده به انجمن صرع ايران انجام شده است. روش كار: اين كارآزمايي باليني در سال 1394 در انجمن صرع ايران انجام شد. جامعه آماري شامل نوجوانان 12 تا 18 سال مبتلا به صرع تحت پوشش انجمن صرع بودند. تعداد 60 نفر از بيماران بر اساس معيارهاي ورود انتخاب شدند، سپس نمونه ها به صورت تصادفي در دو گروه 30 نفري مداخله و شاهد قرار گرفتند. براي گردآوري داده‌ها از پرسشنامه سنجش خودكارآمدي و تبعيت از رژيم دارويي استفاده شده است كه روايي آن‌ها با استفاده از روش لاوشه و پايايي‌شان با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ (0/94) و ضريب همبستگي درون رده‌اي(0/995) مورد تاييد قرار گرفت. قبل از اجراي مداخله، پرسشنامه‌ها توسط نمونه‌ها تكميل گرديد. سپس پيامك‌هاي آموزشي براي افراد گروه آزمون طي مدت 3 ماه ارسال گرديد و براي گروه كنترل مداخله‌اي صورت نگرفت. پس از اتمام آموزش، تمامي بيماران مجددا پرسشنامه‌ها را تكميل كردند. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده ار نرم‌افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها: ميانگين خودكارآمدي گروه‌هاي شاهد و مداخله قبل از آموزش به ترتيب 4/77 و 4/51 و ميانگين تبعيت از رژيم دارويي گروه‌هاي شاهد و مداخله قبل از آموزش به ترتيب 5/50 و 5/04 بود. بنابراين تفاوت معني‌داري در خودكارآمدي و تبعيت از رژيم دارويي در دو گروه مداخله و شاهد قبل از آموزش وجود نداشت (P > 0.05) اما بعد از مداخله آموزشي ميانگين متغيرهاي مورد بررسي در گروه مداخله افزايش معني‌داري داشت و بين دو گروه مداخله و شاهد اختلاف معني‌داري به دست آمد (P < 0.05). نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه سودمندي پيامك‌هاي آموزشي را در تبعيت از رژيم دارويي و بالا بردن خودكارآمدي بيماران مبتلا به صرع نشان داد. بنابراين با توجه به شيوع رو به رشد بيماري‌هاي مزمن درايران و عدم دسترسي و مهارت لازم جهت استفاده از ساير وسايل ارتباط از راه دور نظير اينترنت، استفاده از تلفن همراه در ارايه مراقبت هاي بهداشتي گزينه مناسبي مي باشد. پژوهش و توسعه در زمينه فناوري‌هاي تلفن همراه و استفاده از اين روش آموزشي مي‌تواند گامي موثر در جهت افزايش آگاهي بيماران در حيطه خودمراقبتي باشد.

Introduction: Self-care in chronic diseases includes the study and control of the disease, compliance of the medication regimen, and maintaining a healthy lifestyle and daily function. The aim of this study was to examine the effect of self-care education by Mobile on self-efficacy and adherence to the medication regimen in adolescents with epilepsy referred to Iran Epilepsy Association. Methods: This clinical trial study was conducted on 60 adolescents (age range, 12-18 years) with epilepsy registered in the Iran Epilepsy Association. The participants were randomly divided into two groups of intervention and control. Data were collected using the demographic questionnaire, eight-item Morisky Medication Adherence Scale (MMAS-8) and self-efficacy questionnaire. The educational messages were sent during 3 months for the intervention group and for the control group did not send any messages. After 3 months, all patients completed the questionnaires again. The data were analyzed using the SPSS software. Results: Before the intervention, there was no significant difference in demographic variables, self-efficacy and adherence to medication regimen between the intervention and control groups (P > 0.05), but after the intervention, the mean scores of the variables in the intervention group were significantly increased and significant differences were found between the two groups (P < 0.05). Conclusions: The results of this study showed benefits of educational messages, adopting self-efficacy and adherence to the medication regimen among patients with epilepsy.