سنجش اثرگذاري توزيع فضايي جمعيت بر تغييراقليم شهري با تاكيد بر جزاير حرارتي

The evaluation effectiveness of spatial distribution of population on urban climate change with emphasis on Heat Island

توسعه فيزيكي شهرها، فرايندي پويا و مداوم است كه طي آن توسعه افقي و عمودي رخ مي دهد. اين روند توسعه منجر به تغييرات فراواني در ويژگي هاي فيزيكي سطح زمين، انرژي آزاد شده، آلودگي هوا، دما و در نتيجه تغيير اقليم در شهرها مي شود. يكي از بزرگترين تهديدات توسعه شهرنشيني كه باعث تغيير اقليم شهري شده، پديده جزاير حرارتي است. اين پديده ناشي از گسترش نابودي پوشش هاي طبيعي سطح زمين است كه جاي خود را به جاده ها، ساختمان ها، كارخانه ها و ساير تاسيسات شهري مي دهد. اين پژوهش با هدف سنجش اثرگذاري توزيع فضايي جمعيت بر عملكرد جزاير حرارتي شهري صورت پذيرفته است. بدين منظور براي سنجش توزيع فضايي جمعيت در مناطق 13گانه كلان شهر مشهد از ضريب آنتروپي نسبي استفاده شده و سپس حداكثر شدت جزاير حرارتي با استفاده از معادله عددي نظري oke محاسبه شد. پس از تحليل خوشه اي سلسله مراتبي، نتايج حاصل نشان داد رابطه اي نسبي ميان توزيع فضايي جمعيت و شدت جزاير حرارتي وجود دارد كه در برخي مناطق اين رابطه مستقيم و در برخي ديگر داراي رابطه معكوس است. بررسي دقيقتر با استفاده از ضريب همبستگي اسپيرمن، نشان دهنده ارتباط مستقيم و مطلق تراكم خالص جمعيت با بيشينه شدت جزاير حرارتي شهري است.

Physical development of cities is a dynamic and continuous process with which the horizontal and vertical development happen. This development process leads to plenty of changes in physical features on the surface of the earth, released energy, air pollution, heat and as a result climate change in cities. One of the biggest threat in urban development which leads to urban climate change is heat island. This phenomenon arises from destroying the natural covering of the surface of the earth which gives its place to roads, buildings, factories, and other urban installations. This study is done based on the evaluation effectiveness of spatial distribution of population on urban climate change on heat island operation. For this aim, the evaluation effectiveness of spatial distribution in thirteen districts in Mashhad City entropy relative coefficient is used and then the highest level of heat island by using Oke Model is calculated. After hierarchical clustering analysis, the results showed that there is relative relationship between spatial distribution of population and the heat island intensity which in some districts the relationship is direct and in some others the relationship is reversed. A more exact study with Spearman Correlation Coefficient show a direct relationship and absolute pure density of population with antecedent intensity of heat island.