بررسي ميزان دينداري سرپرستان خانوار طبقه متوسط شهري مورد مطالعه شهر تهران

Religiosity of the Middle Class in Tehran With Emphasis on the Head of Households

هدف اين مقاله توصيف دين‌داري سرپرستان طبقه متوسط شهر تهران است. بدين منظور مطابق با چارچوب نظري بورديو ميزان دين‌داري به عنوان سرمايه فرهنگي در ساختار طبقه متوسط مورد بررسي قرار گرفت. به منظور تصوير دقيق‌تر از دين‌داري طبقه متوسط، اين طبقه در سه لايه متوسط بالا، متوسط مياني و متوسط پايين بر اساس دو شاخص هزينه خانوار و تحصيلات دسته‌بندي و ميزان دين‌داري به عنوان نوعي از سرمايه فرهنگي در اين لايه‌ها بررسي گرديد. دين‌داري نيز در چهار بعد اعتقادي، عبادي، مناسكي و پيامدي مورد سنجش قرار گرفت. اجراي اين بررسي به روش پيمايش و با ابزار پرسشنامه انجام شد. بدين منظور نمونه‌اي به حجم 613 نفر و به روش pps ‌جهت جمع‌آوري اطلاعات انتخاب شدند. نتايج بررسي نشان داد كه بعد اعتقادي پاسخگويان در حد بسيار بالايي است ولي ساير ابعاد دين‌داري نسبت به بعد اعتقادي به صورت قابل‌ملاحظه‌اي پايين‌تر است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه دو بعد اعتقادي و پيامدي رابطه معكوس و ضعيفي با پايگاه اقتصادي و اجتماعي افراد دارد به صورتي كه افراد لايه بالاي طبقه متوسط ميزان كمتري از دين‌داري را نسبت به دو لايه متوسط و پايين از خود نشان مي‌دهند. همچنين بين دو متغير تحصيلات و هزينه خانوار و بعد پيامدي و اعتقادي دين‌داري رابطه معكوسي وجود دارد. چارچوب نظري تحقيق نتايج نشان مي‌دهد بعد پيامدي دين‌داري به عنوان نمودي از سرمايه فرهنگي امكان ايجاد تمايز در طبقه متوسط را دارا مي‌باشد.

The purpose of this article is to describe the degree of religiosity of breadwinners and heads of middle-class families in Tehran. To do this, we examined the phenomenon as a cultural asset of the middle-class based on Bourdieu's theoretical framework. In order to have a more accurate picture of middle-class religiosity, this social class was divided into three layers of low, medium, and high, based on the household cost and education indexes, then the degree of religiosity of each as a kind of cultural asset was investigated. This has also been measured in another form of grouping that considers belief, worshiping, ritual and consequential dimensions. The research was done by survey method and by questionnaire tool. For this reason a sample of 613 people from the heads of middle-class families in Tehran was selected using PS method. The results of the survey showed that belief and consequential dimensions are in an inverse proportion to the socioeconomic level of individuals; as individuals above the upper middle class show less religiosity than the middle and lower layers. There is also an inverse relationship between the two variables of education and household costs and the belief and consequential dimensions. The theoretical framework of the research shows that the consequential aspect of religion as an expression of cultural asset can create a distinction in the middle class.