پديدارشناختي موانع برنامه درسي تربيت جنسي در مقطع متوسطه

Phenomenology of Barriers in the Sexual Education Curriculum in High School: A Phenomenological Study

يكي از ساحت‌هاي شش‌گانه‌ تربيتي سند تحول بنيادين آموزش ‌و پرورش، ساحت تربيت زيستي و بدني است كه يكي از مقوله‌هاي تحت پوشش اين ساحت، توجه به تربيت جنسي است. در بسياري از نظام‌هاي آموزشي، تحقق تربيت جنسي با موانع زيادي در عرصه‌ عمل مواجه بوده است و همين امر، زمينه‌ساز بروز بسياري از معضلات اجتماعي و انحراف‌هاي رفتاري در ميان نسل جوان شده است. پژوهش حاضر با هدف واكاوي موانع تحقق برنامه درسي تربيت جنسي در مدارس متوسطه بر اساس رويكرد كيفي و با روش پديدارشناسي انجام گرفته است. داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه نيمه ساختارمند با نوزده نفر از والدين، معلمان و مديران در سطح منطقه شش شهر تهران با شيوه نمونه‌گيري هدفمند از نوع ملاكي گردآوري شده و بر اساس راهبرد كُلايزي تحليل شد. نتايج اين پژوهش موانع برنامه درسي تربيت جنسي در مقطع متوسطه تحصيلي را در سه مضمون اصلي و نُه خوشه مضموني شامل عوامل خانوادگي ازجمله، مقاومت و بي‌ميلي والدين در برابر تربيت جنسي فرزندان، ضعف مهارت‌هاي ارتباطي مطلوب بين والدين و فرزندان و غلبه نگاه بزرگ‌سالي بر مسائل جنسي نوجوانان، همچنين عوامل سازماني نظير؛ كمبود چشمگير معلم متخصص حوزه تربيت جنسي در آموزش‌ و پرورش، محدوديت و چالش‌برانگيز بودن منابع آموزشي در حوزه تربيت جنسي، ضعف خط‌مشي مناسب حمايت از تربيت جنسي در چارچوب تربيت اسلامي و چالش تعامل مطلوب مدرسه و خانه و در نهايت، عوامل فرهنگي ـ اجتماعي همچون ضعف آگاهي اجتماعي از تعريف صحيح تربيت جنسي و برداشت‌هاي شخصي و بدون پشتوانه از مباني ديني دسته‌بندي كرد.

One of the educational sex dimensions of the Fundamental Transformation Document of education is the bodybuilding and physical educational dimension, and one of the categories covered in this dimension is attention to sexual education. Sexual education is one of the challenging areas of education in various societies and this has led to the creation of many social problems and behavioral deviations among the younger generation. The present study aims to study the barriers of sexual education curriculum in high schools with a phenomenological approach. The data were collected using a semi-structured interview technique with Nineteen people included parents, teachers and principals in Tehran 6th district, with a purposeful sampling method and were analyzed based on the colazzi،s strategy. The results of this research identified the barriers to the sexual education curriculum at the high school in three Emergent Theme and nine Theme Clusters including family factors such as parental resistance and reluctance vs children sexual education, communication skills weakness between adolescents and parents, and the kind of viewing of adolescent sexuality from the viewpoint of adults, also organizational factors such as, dramatic shortage of sexual education specialist teachers in education, restriction and challenges of educational resources in the field of sexual education, support and policy weakness of sexual education in context of Islamic education and challenge of desire interaction between home – school. and finally Sociocultural factors such as social sensitivity, personal and unbiased perceptions of religious foundations.