زنان جوان و بازتعريف معنا و نقش مادري مطالعه‌اي بر روي مادران 25 تا 40 ساله ساكن شهرري

Young Women and Their Redefinition of Motherhood Role

مطابق تعريف سنتي، مادري مهمترين نقش يك زن و موجب كمال او و مراقبت و تربيت كودك مختص مادر است. اما امروزه با افزايش آگاهي و تامل زنان در زندگي روزمره، و در اثر شكاف بين تعاريف سنتي و تجارب واقعي مادري افزايش يافته، زمينه توجه به‌تجربه‌مادري و بازتعريف معنا و نقش مادري فراهم شده است. در اين پژوهش تلاش شده تا معاني و تصور پيشيني زنان از مادري و تجربيات واقعي و تصورات و معاني كنوني آنان در اين خصوص با روش كيفي مورد مطالعه قرار گيرد. زنان مورد مطالعه از ميان مادران متاهل غيرشاغل جوان ساكن محله دولت آباد انتخاب شده است. روش نمونه‌گيري نظري يا مفهومي بوده از اين رو دو معيار تحصيلات و گرايش ديني، كه مطالعات اوليه نشان مي‌داد در معنا و عملكرد مادري تفاوت ايجاد مي‌كند در نمونه گيري لحاظ شده است. فنون گردآوري داده‌ها مصاحبه‌عميق و مصاحبه‌نيمه ساخت يافته بوده است. براساس يافته‌ها، آن چه در همه مادران مشترك بود تمايل به‌مادر شدن و باور به‌ضرورت آمادگي و آموزش براي نقش مادري بود اما مادران تحصيل‌كرده، صرف نظر از گرايش ديني شان ضمن مهم دانستن مادري نگاه انتقادي به‌معناي رايج مادري داشته و در پرداختن به‌علايق شخصي فعال تر عمل مي‌كردند. در مادران تحصيل‌كرده با گرايش ديني بالا شكاف بين تصور و تجربه‌مادري از تحصيل‌كرده‌هاي باگرايش ديني پايين كمتر بود با اين حال در ديدگاه انتقادي به‌قلت حقوق و كثرت وظايف مادران با آنان مشابه‌بودند. همچنين غالب پاسخ‌گويان مادري را نقشي پرزحمت، بي وقفه، بي اجر و پيچيده كه داراي كمترين حقوق و بيشترين مسئوليت‌هاست برشمردند و بر اين نظر بودند كه هم پدران و هم جامعه و دولت بايستي در انجام وظايف مادري، از زنان حمايت كرده حقوق آنان را افزايش و مسئوليت‌هايشان را تعديل كنند؛ جامعه فقط به‌فداكاري و قداست مادري اشاره دارد بي آن‌كه در عمل اقدامات موثري براي بهبود آن انجام دهد.