شماره ركورد :
1079069
عنوان مقاله :
مطالعه همبستگي صفات و تجزيه عليت عملكرد دانه توده هاي سياه دانه (Nigella sativa L.)
عنوان به زبان ديگر :
The study of genetic diversity, correlation between traits and path analysis in black cumin (Nigella sativa L.) ecotypes
پديد آورندگان :
قربان زاده نقاب، محمود مجتمع آموزش عالي شيروان - دانشكده كشاورزي، شيروان، ايران , زارع مهرجردي، محمد مجتمع آموزش عالي شيروان - دانشكده كشاورزي، شيروان، ايران
تعداد صفحه :
12
از صفحه :
1
تا صفحه :
12
كليدواژه :
اجزاي عملكرد , تجزيه عليت , رگرسيون
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سياه دانه با نام علميL. Nigella sativa يك گياه دارويي دو لپه، علفي و يكساله كه متعلق به خانواده آلاله مي باشد. اين گياه بومي غرب آسيا بوده كه منشأ آن را خاورميانه و شبه قاره هند گزارش كرده اند. كشور ايران داراي موقعيت منحصر به فردي از نظر تنوع ژنتيكي در گونه هاي مختلف گياهي بخصوص گياهان دارويي ميباشد. ارقام سياه دانه موجود دركشور داراي تنوع بسيار بالايي از نظر صفات كيفي و كمي هستند. مطالعات قبلي در سياه دانه نشان داد كه بين عملكرد دانه با صفات عملكرد بيولوژيك، تعداد دانه در فوليكول، تعداد دانه در گياه، ارتفاع بوته، تعداد انشعاب هاي ساقه و شاخص برداشت همبستگي مثبت و بالايي وجود دارد. بيشترين اثر مسقيم بر عملكرد دانه مربوط به عملكرد بيولوژيك بود. تنوع موجود در توده هاي سياه دانه مي تواند منبع مناسبي براي كارهاي اصلاحي باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي تنوع ، مطالعه همبستگي صفات، تجزيه عليت و تعيين مهمترين صفات موثر در عملكرد توده هاي سياه دانه صورت پذيرفت. مواد و روش ها: به منظور بررسي تنوع، مطالعه ضرايب همبستگي و تجزيه عليت صفات مرتبط با عملكرد دانه 16 توده بومي سياه دانه(گرگان، گنبد، اروميه، اهواز، جوين، دشت مغان، زابل، زاهدان، سبزوار، سراوان، شيروان، كاشمر، بجنورد، مريوان، مشهد و كرمان) در مرزعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي مجتمع آموزش عالي شيروان مورد ارزيابي قرار گرفتند. آزمايش به صورت طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. صفات تعداد روز از كاشت تا شروع گلدهي ،50 درصد گلدهي و اتمام گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي ، تعداد كپسول در گياه، وزن كپسول، تعداد دانه دركپسول، وزن هزار دانه، بيوماس تك بوته، شاخص برداشت و عملكرد دانه در هكتار در اين پژوهش اندازهگيري شدند. مقايسه ميانگين ها با استفاده از آزمون دانكن در سطح احتمال يك درصد انجام گرفت. تجزيه عليت براي عملكرد دانه بر اساس صفات باقي مانده در روش رگرسيون چند متغيره انجام شد. جهت تجزيه آماري از نرم افزار R، JMP4 و Statistiac v.8 استفاده شد. يافته ها: بر اساس تجزيه واريانس بين توده ها اختلاف معني داري براي تمام صفات اندازه گيري شده وجود دارد. توده مشهد و زاهدان بيشترين تعداد روز تا گلدهي و توده اروميه كمترين تعداد روز را دارا بود. توده مشهد و گرگان به ترتيب با 1131 و 272 كيلوگرم در هكتار بيشترين و كمترين عملكرد دانه را داشتند. همبستگي عملكرد دانه با تعداد كپسول درگياه، بيوماس گياه ، وزن كپسول، تعداد شاخه فرعي و شاخص برداشت مثبت و معني دار بود. گروه‌بندي توده‌هاي مناطق مختلف در دسته‌هاي مختلف خوشه نشان مي‌دهد كه بين تنوع ژنتيكي و تنوع جغرافيايي تطابق خوبي وجود ندارد. تجزيه رگرسيون مرحلهاي نشان داد كه حدود 68/5 درصد از تغييرات عملكرد دانه وابسته به صفت تعداد كپسول در بوته است. سپس صفت بيوماس، وزن هزار دانه و تعداد روز تا 50 درصد گلدهي وارد مدل گرديدند كه به ترتيب 4، 2/6 و1/2 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه نمودند. در تجزيه عليت تعداد كپسول در گياه بيشترين اثر مستقيم(**0/59 را بر روي عملكرد دانه داشت و بالاترين اثر غير مستقيم مربوط به صفت بيوماس از طريق تعداد كپسول در گياه(395/0) بود. نتيجه گيري: نتايج نشان داد تنوع قابل ملاحظه اي را در تودههاي سياه دانه وجود دارد و توده هاي سياه دانه داراي پتانسيل ژنتيكي بالايي جهت استفاده در برنامه هاي اصلاحي هستند، بنابراين مي توان از طريق انتخاب ارقام با خصوصيات زراعي مطلوب براي توليد يك رقم جديد اقدام نمود. تجزيه عليت نشان داد كه تعداد كپسول در گياه و وزن هزار دانه سهم مهمي بر عملكرد دانه سياه دانه دارند، لذا انتخاب براي اين صفات احتمالا مي تواند منجر به بهبود عملكرد دانه سياه دانه شود
چكيده لاتين :
Abstract
Background and objectives: Black cumin is a dicot herbs, herbaceous annual that belongs to the Buttercup family. It has been reported that this plant is native to West Asia, with Middle East and the India subcontinent origin. Previous studies in black cumin showed that seed yield had positive significant correlation with biomass, seeds per follicle, seed per plant, plant height,1000 seed weight, number of stem branch and harvest index. Variation in black cumin ecotypes is a good source for study of the relationships among yield and its components and breeding program. This study aimed to investigate grain yield potential in different Iranian black cumin ecotypes, the relationship between yield and its components, and to determine the most effective traits on yield.
Materials and methods: In order to study the diversity, correlation coefficients and path analysis of traits related to yield, 16 Iranian black cumin ecotypes were collected form Ahvaz, Bojnoord, Dasthe moghan, Gonbad, Gorgan, Jovian, Kashmar, Kerman, Marivan, Mashhad, Oromieh, Sabzevar, Saravan, Shirvan, Zabol and Zahedan. These ecotypes were cultivated in randomized complete block design with three replications in the field of Agricultural University of Shirvan. Day to begin of flowering, 50% of flowering, end of flowering, height, number of stem branches, number of follicles per plant, weight of follicle, number of seeds per follicle, 1000 seed weight, biological yield, harvest index and seed yield were evaluated. Means of treatments were compared using Duncan’s multiple range tests in 0.01 percent level. Path analysis was performed for seed yield performance based on selected characters by stepwise multivariate regression method. For data analysis software R, Statistica V8 and JMP V4 were used.
Results: Based on the analysis of variance, ecotype effect was significant for all traits. Mashhad and Zahedan ecotypes had the highest and Oromieh ecotype had the lowest days to flowering. Mashhad and Gorgan had the highest seed yield with 1131 and 272.7 kg/ha respectively. The correlation of seed yield with the number of follicles per plant, biomass plant, weight of follicle, number of branches and harvest index were positive and significant. Cluster analysis of ecotypes of different regions in different categories showed that there is not a good match between genetic diversity and geographic diversity. Stepwise regression analysis showed that about 68.5% of the seed yield variation explained by number of capsules per plant. Then the biomass, 1000 seed weight and day to 50% flowering, which were entered into the model, which explained 4, 6.2 and 1.2% of the seed yield variation, respectively. In path analysis, the number of capsules per plant had the highest direct effect on seed yield(0.59**) and the highest indirect effect of biomass effected by the number of capsules per plant(0.395).
Conclusion: Results showed that there was high genetic diversity among black cumin ecotypes for use in breeding programs, so they can be used to select the desired agronomic characteristics for developing new cultivar. In black cumin, the number of capsules per plant and seed weight had major contributions on yield and hence selection for these traits can possibly lead to improvement in yield of black cumin.
سال انتشار :
1397
عنوان نشريه :
پژوهش هاي توليد گياهي
فايل PDF :
7666903
عنوان نشريه :
پژوهش هاي توليد گياهي
لينک به اين مدرک :
بازگشت