نقدي بر كتاب وجوه فقهي نقش مردم در حكومت

Examining Fiqh Aspects of the People’s Role in the Government

حوزة سياسي نوين در‌ جوامع اسلامي بر‌ بنياد‌ انبوهي از‌ مقولات اساسي چون آزادي، مردم‌سالاري، و‌ قانون‌گرايي استوار است كه در متون سياسي قديم مسلمانان از مقولات‌ نينديشيده‌ هستند. ازاين‌رو، پويايي فقه‌ سياسى‌ در جامعة پيچيدة امروز مستلزم ورود روش‌مند و جدي آن در تبيين مسائل و موضوعات نوين در حوزة اجتماع و سياست است. با وجود اين، غالب آثار در حوزة فقه سياسي هم‌چنان بر تعريف كلاسيك سياست و قدرت يعني دولت و نقش و ويژگي‌هاي حاكم تمركز يافته است. در اين ميان، كم‌تر اثري را مي‌توان يافت كه با محوريت نقش جامعه درصدد بازيابي سنت برآمده باشد و فقه و آموزه‌هاي فقهي را بررسي كرده باشد. كتاب وجوه فقهي نقش مردم در حكومت اثر سيدمحسن طباطبايي‌فر تلاشي براي پركردن اين خلأ ارزيابي مي‌شود. نويسنده بررسي نقش مردم را در حكومت در قالب دو رويكرد سنتي و نوگرا پي‌گيري مي‌كند. باتوجه‌به اهميت و حساسيت اين‌گونه آثار نقد و بررسي آن دوچندان اهميت دارد. با اين توضيح كه اثر از جنبة پردازش موضوع، توأمان با برجستگي‌هايي كه دارد، خلأها و نقصان‌هايي نيز دارد كه در قالب نقد شكلي و محتوايي بررسي مي‌شوند.

Modern political sphere in Islamic societies is based on a large body of fundamental issues such as freedom, democracy, and rule of law, all being ignored in the old political texts of Muslims. Hence, the dynamics of political jurisprudence in the complex society of today requires its systematic and serious introduction in explaining new issues and modern problems in the context of society and politics. Nonetheless, a high volume of the works in the field of political jurisprudence are still focused on classical definitions of politics and power, precisely, the government and the features and roles of its ruler. Few works can be found on the examination of fiqh teachings (jurisprudence) with a focus on the role of people. Mohsen Tabatabaifar's book "Fiqh Aspects of the Role of People in the Government" is evaluated as an effort to fill this gap. The author discusses the role of the people in the government from two aspects, namely traditional and modernist approaches. Considering the significance of such works, their evaluation and review would be even more critical. In terms of the analysis of the subject, enjoying outstanding points, the book has some weaknesses which are addressed through the review of its form and content.