عنوان مقاله :
تأثير كودهاي زيستي و شيميايي بر تغييرات هورموني و جذب عناصر غذايي سورگوم تحت دورهاي مختلف آبياري
عنوان به زبان ديگر :
Effect of chemical and biological fertilizers on phytohormone changes and absorption of nutrients in different irrigation periods in sorghum
پديد آورندگان :
عباسي، امين دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي , صيادي آذر، زهرا دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي , شكاري، فزيبرز دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي , جوانمرد، عبداله دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد
كليدواژه :
ازتوباكتر , اسيد ايندول استيك , بيوسوپر , جيبرلين , فسفات , نيتروژن
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: علي رغم بارز بودن جايگاه گياهان علوفه اي در تعليف دام، در كشورمان توجه كمتري به اين گروه از گياهان در مقايسه با ساير محصولات زراعي شده است كه اين امر به كمبود پروتئين حيواني توأم با كاستي در كيفيت آنها منجر گرديده است. امروزه وقوع تنش خشكي به عنوان يكي از مهم ترين عوامل كاهش دهنده توليد مواد غذايي در نظر گرفته مي شود. افزايش جمعيت و كاهش توليد به واسطه بروز تنش خشكي باعث گرديده است كه مطالعه در اين زمينه همواره به عنوان يكي از موارد مهم در پژوهش ها لحاظ گردد. با توجه به مقاومت گياه سورگوم به تنش خشكي، اين گياه مي تواند به عنوان راهكاري اساسي به منظور حل مشكل كمبود علوفه مطرح باشد كه علاوه بر توليد دانه، علوفه تر و خشك آن نيز بسيار مورد توجه است. هدف از اين آزمايش بررسي تأثير كودهاي زيستي و شيميايي با دورهاي مختلف آبياري بر خصوصيات كيفي و كمي علوفه سورگوم بود.
مواد و روش ها: به منظور مطالعه كاربرد تلفيقي كودهاي زيستي، شيميايي با دورهاي آبياري مختلف بر خصوصيات كيفي علوفه سورگوم رقم اسپيدفيد، آزمايشي به صورت اسپليت پلات بر پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار و 10 تيمار در مزرعه اي واقع در شهرستان نقده انجام شد. عوامل مورد بررسي در اين پژوهش شامل، تيمار اصلي آبياري با سه دور آبياري آبياري بعد از 60 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A، آبياري بعد از 100 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A، آبياري بعد از 160 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس) و تيمارهاي كودي شامل 5 سطح كودي (كود زيستي، 100 درصد كود شيميايي، كود زيستي + 75 درصد شيميايي، كود زيستي + 50 درصد شيميايي، كود زيستي + 25 درصد شيميايي) بود.
يافته ها: نتايج پژوهش حاضر بيانگر اين بود كه بيشترين عملكرد مربوط به تيمار تلفيق كودهاي زيستي و شيميايي بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمارها بر ميزان جذب عناصر غذايي پرمصرف، كم مصرف و هورمون ها در سطح احتمال آدرصد معني دار شد. تلقيح بذر با باكتري هاي محرك رشد از تو باكتر و فسفات و بيوسوپر، بر ميزان عناصر جذبي گياه و هورمون هاي گياه اثر مثبت داشته است. بيشترين مقدار هورمون اسيد ايندول استيك در تيمارهاي آبياري سطح نرمال براي تمامي سطوح كودي به غير از تيمار 100 درصد كود شيميايي مشاهده گرديد و پايين ترين مقادير اين هورمون در تيمارهاي تنش شديد براي تمامي سطوح كودي ثبت گرديد. در رابطه با هورمون جيبرلين برتري در تيمار تلفيقي كودي و آبياري مشاهده گرديد كه در دور آبياري اول، بيش ترين ميزان هورمون جيبرلين مربوط به تيمار كود زيستي + 25 درصد شيميايي بود و كمترين ميزان مربوط به تيمار 100 درصد كود شيميايي بود و تيمارهاي كود زيستي و كود زيستي + 75 درصد شيميايي و كود زيستي + 50 درصد شيميايي در يك گروه و در رتبه بعدي قرار گرفتند. بيشترين ميزان هورمون اسيد آبسزيك مربوط به تيمار 100 درصد كود شيميايي بود و كمترين ميزان اين هورمون مربوط به شرايط آبياري نرمال در تمامي تيمارهاي مورد مطالعه بوده است.
نتيجه گيري: به عنوان نتيجه نهايي مي توان چنين بيان نمود كه با توجه به اقليم خشك ايران از يك سو و تأثير مثبت باكتري هاي محرك رشد از سوي ديگر و اهميت سورگوم از نظر توليد علوفه به عنوان گياه مقاوم به خشكي، تلفيق كودهاي زيستي و شيميايي مي تواند به عنوان گامي مؤثر در راستاي كاهش مصرف كودهاي شيمياي و هزينه هاي توليد و رفع مشكلات آلودگي زيست محيطي ناشي از استفاده بي رويه كودهاي شيميايي و كاهش اثرات تخريب تنش خشكي در كشورمان مورد استفاده قرار
گيرد.
چكيده لاتين :
In order to evaluation combined application of biological and chemical fertilizers with different irrigation periods on qualitative characteristics of sorghum (cv. Speed feed) an experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with three replications and 15 treatments at agriculture research station of Naghade. The main plot was irrigation round (with an interval of 7, 14 and 21 days) and the subplot was 5 levels of fertilizer included 100% of biological fertilizer, 100% chemical fertilizer, 100% biological fertilizer+75% chemical fertilizer, 100% biological fertilizer+50% chemical fertilizer, 100% biological fertilizer+25% chemical fertilizer. The results showed that the highest yield was observed in integrated chemical and bio-fertilizer. The results of analysis of variance exhibited that effect of treatments on macro and micro nutrient uptake and Phytohormones amounts was significant in 1% level. Among the elements, the highest amount of nitrogen was observed in normal irrigation and biological fertilizer + 75% chemical fertilizer. The highest amount of Indole-3-acetic acid hormone was observed in normal level irrigation treatments for all fertilizer levels except 100% chemical fertilizer treatment and the lowest levels of this hormone were recorded in severe stress treatments for all fertilizer levels. Given that, Indole acetic acid hormone plays a key role in the cell division of plants. Therefore, it is expected that all physiological and morphological characteristics change with the changes in the hormone. In terms of gibberellin hormone, superiority was observed in fertilizer and irrigation treatments. During the first irrigation interval, the highest amount of gibberellin was associated with 100% biological fertilizer treatment + 25% chemical fertilizer and the lowest amount was for the treatment of 100% chemical fertilizer. In the following, 100% biofertilizer treatment,100% biofertilizer + 75% chemical treatment and 100% biological fertilizer + 50% chemical was ranked in one group. The highest amount of Abscisic acid hormones was related to 100% fertilizer application and the lowest amount of this hormone was related to normal irrigation conditions in all treatments. The inoculation of seed with growth stimulating bacteria (Azotobacter, Phosphate barvar 2 and Bio-super) had a positive effect on the absorption of nutrients and hormones. As the final result, it can be stated that Due to the dry climate of Iran and positive effects of growth stimulating bacteria and the importance of sorghum forage production, the integrated chemical and bio-fertilizer can be used as an alternative method to reducing the use of chemical fertilizers and reduce environmental pollution caused by them.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي توليد گياهي
عنوان نشريه :
پژوهش هاي توليد گياهي