امكان سنجي كاربست رويكرد CPTED در شهرهاي اسلامي (نمونه مورد مطالعه: مناطق ده گانه شهرداري تبريز)

The feasibility of Applying the CPTED approach in Islamic cities (Case study: Ten Municipality Regions of Tabriz)

شهرهاي امروز با تمام امكانات جديد، همانند گذشته قادر به تأمين آرامش و امنيت شهروندان نيستند؛ از اين­رو توجه به مفهوم امنيت شهروندان و روش­هاي ارتقاء آن، به عنوان يكي از اولويت­هاي مهم و اساسي حرفه ­مندان و تئوري­ پردازان شهري تبديل شده است. رويكردهاي جديد طراحي محيطي بر اين نكته تأكيد دارند كه با توجه به ساختار كالبدي فضاهاي شهري و تدوين و اعمال ضوابط ويژه در آن­ها، مي­توان به ميزان گسترده­اي از ارتكاب جرائم شهري جلوگيري نمود. رويكرد CPTED (پيشگيري از جرايم با استفاده از طراحي محيطي) را مي­توان نوعي رويكرد هدفمند در جهت طراحي كارآمد و هوشمندانه مؤلفه هاي محيطي در كاهش جرائم دانست؛ كه بطور مؤثري در افزايش سرمايه اجتماعي، بهبود كيفيت زندگي، افزايش ميزان رضايت­مندي شهروندي و در نتيجه بهبود رفاه اجتماعي جامعه تأثير بسزايي دارد. اين پژوهش در پي آن است تا امكان اجرا نمودن رويكرد CPTED را در شهرهاي اسلامي بسنجد. از اين­رو شاخص­هاي شهر اسلامي و رويكرد CPTED با استفاده از آزمون­هاي پيرسون و رگرسيون در مناطق شهرداري تبريز مورد سنجش قرار گرفته است. نتايج حاصل از پژوهش حاكي از آن است كه نظارت و مراقبت از فضاهاي جمعي، حمايت و بسترسازي جهت بروز فعاليت­هاي اجتماعي، كنترل دسترسي بصري و فيزيكي به فضاهاي شهري، توجه به سلسله­ مراتب و قلمرو فضاهاي شهري، استفاده از روش­هاي منسجم جهت حفظ و نگهداري فضاهاي ياد شده به­ترتيب بيشترين اهميت را در كاربست رويكرد CPTED در مناطق ده­گانه شهرداري تبريز به خود اختصاص داده ­اند.

Cities with all the new facilities, are not capable of providing safety & peace for citizens, like in the past. therefore, the attention to the concept of citizen safety and its promotion methods has become one of the main priorities of urban professionals and theorists. New environmental design approaches emphasize the fact that, paying attention to the physical structure of urban spaces and application of special rules in them, a wide range of crimes can be prevented. The CPTED approach can be considered as a kind of targeted approach to the efficient and intelligent design of environmental components in crime reduction, which effectively affects social capital increase, improving quality of life, increasing citizenship satisfaction, and improving social welfare of the community. This research seeks to assess the feasibility of implementing the CPTED approach in Islamic cities. In the present study, the indexes of Islamic city and CPTED approach are measured in Tabriz municipalities using Pearson and regression tests. The calculations indicate that there is a meaningful relationship between the indicators of the Islamic city and monitoring public spaces, supporting the development of social activities, controlling of visual and physical access to urban spaces, paying attention to the hierarchy and the scope of urban spaces are most important in applying the CPTED approach in the Tabriz municipality regions.