تحليل شاخص هاي توسعه پايدار در كشورهاي صادركننده عمده نفت جهان

Analysis of sustainable development indices in the major oil exporting countries of the world

نفت به‌عنوان يك منبع عظيم ثروت علاوه بر آن كه مي­تواند در حكم موتور محركه رشد اقتصادي كشورهاي نفت‌خيز باشد، مي­تواند به‌عنوان مانعي در مسير پيشرفت اقتصاد اين كشورها عمل كند؛ لذا آنچه در خور توجّه است نحوۀ مديريت بر درآمدهاي نفتي با مدنظر داشتن رفاه نسل­هاي آتي به‌عنوان يكي از مباني اساسي توسعه پايدار است. از سويي كشورهاي صاحب نفت مي­توانند با تخصيص بهينه اين منابع به پروژه­هاي زيرساخت بستر مناسبي را براي توسعه پايدار كشور فراهم آورند و از ديگر سو، با ايجاد رانتي‌هاي نفتي كه آن نيز به نوبه خود ريشه در سوء مديريت­ها دارد، سدي مستحكم در روند رشد شاخص­هاي كلان اقتصادي پديد آورند. هدف از اين پژوهش تحليل شاخص­هاي توسعه پايدار در كشورهاي صادركنندۀ عمده نفت جهان(30كشور) با استفاده از 23 شاخص(زيست­محيطي، اقتصادي و اجتماعي) مي­باشد. نوع تحقيق كاربردي و روش آن توصيفي-مقايسه­اي مي­باشد. همچنين براي تجزيه و تحليل اطلاعات نيز از روش پرامتي (از روشهاي تصميم‌گيري چند شاخصه) بهره گرفته شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي­دهد كه، در سال 2006، به ترتيب كشورهاي نروژ، كانادا و ايالت متحدۀ آمريكا با بيشترين ميزان ضريب پرامتي(Q)، از نظر شاخص­هاي توسعه در وضعيت مطلوبي به سر مي­برند. و در سال 2012، به ترتيب كشورهاي، استراليا، نروژ و كانادا بيشترين ميزان ضريب پرامتي را دارند. و نامطلوب‌ترين كشور كه در اين دو سال در رتبۀ آخر كشورها قرار گرفته است، كشور عراق مي­باشد. در اين ميان كشور ايران در سال 2006 با ميزان پرامتي (03125/0-) در جايگاه بيست و هفتم و در سال 2012 با ميزان (02345/0) با صعود به جايگاه بيست و دوم در ميان سي كشور صادر كننده نفت قرار گرفته است.

In addition to its oil as a huge source of wealth that can serve as the engine of economic growth in oil-rich countries, it can act as a barrier in the path of progress economies.So, that is striking how to manage the oil revenues into account the well-being of future generations as one of the basic principles of sustainable development.Meanwhile, oil producing countries are able to optimize the allocation of resources to infrastructure projects provide a good platform for sustainable development.And an‎d on the other hand, with the creation of oil rents, which in turn is rooted in mismanagement, create a barrier strong macro-economic growth indicators. The aim of this study is to analyze the sustainable development indicators in the world's major oil-exporting countries (30 countries) using 23 indicators (environmental, economic and social).And applied research is descriptive-comparative method. To analyze the data, method I (multi-criteria decision-making methods) have been used.The results of the study show that, in 2006, as Norway, Canada and the United State of America has the highest ratio command prompt (Q), in terms of development indicators remain in good health.And in 2012, respectively countries, Australia, Norway and Canada have the highest ratio command prompt. an‎d the least the country in the last two years ranked countries are located, is Iraq.In the meantime, Iran in 2006 with the command prompt (03125 / 0-) in twenty-seventh place in 2012 with the (02345/0) climbed to twenty-second place among the thirty largest exporter of oil were .